አምቦ የሀገሪቱ የፖለቲካ ትግል እምብርት እንደሆነች፣ በተደጋጋሚ ሲነገር የቆየ፣ በተግባርም የታየ ነው፡፡ በዘመናዊ የኢትዮጵያ ተማሪዎች ታሪክ፣ ለመጀመርያ ጊዜ ጃንሆይን የተቃወሙት ራሳቸው ጃንሆይ፤ “ማዕረገ ሕይወት ዘእምቀዳማዊ ኃይለሥላሴ” ያሉት የአምቦ አጠቃላይ ሁለተኛ ደረጃ ትምህርት ቤት ተማሪዎች ነበሩ፡፡ በደርግ ጊዜም ተማሪዎች እየደገፉም፣ እየነቀፉም…

‹‹በፀሐይ ብርሃን ደምቃ፣ ክረምትና በጋ፤የትውልድ አገር ያላት፣ ያስራ ሦስት ወር ጸጋ፤…››‹‹የ13 ወር ጸጋ›› አልበም፤ ድምጻዊ፡- ጥላሁን ገሠሠ፤ 1980 ዓ.ም.፤ ዜማ፡- ታምራት አበበ፤ ግጥም፡- ታምራት አበበ እና ክፍለእየሱስ አበበ፤ ቅንብር፡- ዳዊት ይፍሩ (ሮሃ ባንድ)።ተቀባዮች (back vocal):- ቴዎድሮስ ታደሠ፣ ራሔል ዮሐንስ፣ ሐመልማል…

(በዮሐንስ በኩል የመጣ አዲስ የግጥም ዓመት!!)በሥነ-ግጥም ስም እንጀምራለን።ከዕለት መባከናችን ተሻግረን ፣ ራሳችንን ራሳችን ላይ ጎዝጉዘን የምናጣጥመዉ የሕይወት መልክ ... አንድ አንድ ... አንድ ወደ ዮሐንስ ወደ ልቡ ... ዱብ ዱብ ...የሥነ-ግጥም ልብ በተከፈተችልን በኩል፣ ከዚያም ሲያልፍ በሽንቁር የምናየውን በሻትነው መጠን…

በታሪክ ውስጥ የመጀመሪያው ኢትዮጵያዊ ሀኪም በመባል ይታወቃሉ፡፡ የአጼ ምኒልክም ብቸኛ ሀኪም ከመሆናቸው በተጨማሪ ዘርፈ ብዙ የሆነ አገልግሎት ለአገራቸው የሰጡ…አገር አስተዳዳሪ፣ ዲፕሎማት፣ ለመብት ተሟጋች፣ ተመራማሪ፣ ደራሲና ኢንቬስተርም ጭምር ናቸው - አዛዥ ሀኪም ወርቅነህ እሸቱ፡፡ በአስተዳዳሪነት ሲሰሩ በነበሩበት ዘመን ከነበራቸው ችሎታና የስራ…