The American Hybrid War on Ethiopia is the top proxy war of the New Cold War
________________________________________
Andrew Korybko October 26, 2021

Ethiopia and Pakistan are two countries that appear to have almost nothing to do with one another but are actually very similar in many ways. Both are either respectively suffering from, or have already survived, American Hybrid Wars. Ethiopia can learn a lot from Pakistan about how to defend itself from these threats. This analysis will explain why both countries should urgently engage one another in order to share their experiences. It’ll begin by highlighting the structural similarities between these two states. Then it’ll cite the author’s prior works about their Hybrid Wars for the reader’s reference before pointing out the modus operandi behind them. The piece will then proceed to highlight their most significant differences before concluding with some suggested solutions as informed by Pakistan’s experiences.
Structural Similarities
Ethiopia and Pakistan have a lot more in common than just the American Hybrid Wars that they’ve suffered from:
* Ancient Civilisations
Both countries are the heirs of ancient civilizations: Ethiopia’s are mentioned in the Bible while Pakistan’s are connected to the Indus Valley Civilisation.
Diverse Societies
Ethiopia and Pakistan are comprised of dozens of different ethno-regional groups, and the Horn of Africa state also has a very significant Muslim minority.
* Geostrategic Locations
Ethiopia is located in the heart of the Horn of Africa in close proximity to the Gulf of Aden-Red Sea (GARS) waterway while Pakistan sits within South Asia strategically between West Asia (Iran) and East Asia (China).
* Administrative Regions
Most of these countries’ administrative regions are connected to a titular ethnicity, though they’re not exclusively inhabited by them and have many other ones within their units.
* Regional Threats
Ethiopia and Pakistan are vulnerable to terrorist threats from neighbouring Somalia and Afghanistan respectively, and they each have regional rivals too: Ethiopia’s is Egypt while Pakistan’s is India.
* Significant Infrastructure Projects
The Grand Ethiopian Renaissance Dam (GERD) will provide electricity to the country through the Nile while the China-Pakistan Economic Corridor (CPEC) will improve the Pakistani economy, prompting Egypt and India’s ire.
* US Partnerships
Both countries are also nominal US partners, even though America has recently waged Hybrid War against Pakistan and is presently doing the same against Ethiopia.
* Chinese Partnerships
Ethiopia and Pakistan are pivotal partners in China’s Belt & Road Initiative (BRI) through the Djibouti-Addis Ababa Railway (DAAR) and the China-Pakistan Economic Corridor (CPEC).
* Pragmatic Balancing
They’ve also sought to pragmatically balance between the world’s two superpowers and hope to avoid being pressured into taking a side.
* New Cold War
Regrettably, the US is aggressively pressuring its partners to curtail their ties with China as part of its global power play in the New Cold War, which is what drives America’s Hybrid Wars against both of them.
* Transformational Leaders
Ethiopian Prime Minister Abiy Ahmed aims to transform society through his “medemer” concept of “coming together” while Pakistani Prime Minister Imran Khan wants to build a “Naya Pakistan” (New Pakistan).
* Military-Intelligence Influences
The military and intelligence agencies within these countries still play important roles in society, especially when it comes to keeping the peace by thwarting myriad domestic threats to their stability.
* Irresponsible Opposition
The Tigray People’s Liberation Front (TPLF) could have played a responsible opposition role before it resorted to terrorism and provoking war while Pakistan’s opposition sometimes deliberately seeks to destabilize the state.
* Influential Diaspora
Ethiopia and Pakistan have influential Western-based diaspora: most of the former’s live in the US while the latter’s are divided between that country, the UK, and the Gulf.
* Passionate Activism
Be it those who live in those countries or are presently part of the diaspora, Ethiopia and Pakistan have very passionate activists who participate in live and virtual activism in support of the causes that they care about.
* Media Smears
These activists also work to counteract the Western Mainstream Media’ smears of their countries since Ethiopia and Pakistan are frequently mispresented in the press for political reasons as irresponsible and failing states.
* Historical Resilience
Ethiopia and Pakistan have proven themselves impressively resilient throughout history despite the considerable challenges that they’ve faced, which speaks to the patriotism and strength of their people.
Background Briefing
After having explained many of the structural similarities between Ethiopia and Pakistan, the reader should now review the following analyses to familiarize themselves with the American Hybrid Wars against both:
* 18 April 2017: “Applicability Of Hybrid Warfare To Pakistan: Challenges And Possible Responses”
* 4 June 2021: “Will US Sanctions Against Ethiopia Provide Russia With A Regional Opening?”
* 21 September 2021: “Ethiopia Made A Powerful Appeal To The US To Stop Its Hybrid War”
* 1 October 2021: “It’s UN Meddling, Not Ethiopia’s Rejection Thereof, That’s A Stain On Our Conscience”
* 6 October 2021: “The US Risks Turning Ethiopia Into An Enemy With Its Latest Provocations”
* 8 October 2021: “The Economist Is Lying: Ethiopia Is Gaining Friends & Influence, Not Losing Them”
* 11 October 2021: “AnalysingThe American Hybrid War On Ethiopia”
* 17 October 2021: “Three UN Scandals Expose The Scope Of Meddling In Ethiopia”
* 18 October 2021: “The US Wants To Turn Ethiopia Into Bosnia”
* 20 October 2021: “The Economic Dimension Of The American Hybrid War On Ethiopia”
* 23 October 2021: “Andrew KorybkoOn The Intent Of Coordinated International Pressure On Ethiopia”
Those astute students of Hybrid Warfare who read through all of the above materials will see that there are many similarities in terms of the tactics and strategies that the US employs against Pakistan and Ethiopia.
Modus Operandi
Here are some supplementary points elaborating on the aforesaid modus operandi behind these Hybrid Wars:
* Hybrid War Theory
The US externally provokes identity conflict in these diverse countries in order to compel unilateral concessions (regime tweaking), overthrow their governments (regime change), or internally partition them (regime reboot).
* Anti-Chinese Motivations
The primary motive is to pressure them into curtailing their balanced ties with China so as to make these countries disproportionately dependent on the US instead, which is expected to occur at Beijing’s expense.
* Breaking BRI
In particular, the US hopes to subvert the regional strategic significance of Ethiopia’s DAAR and Pakistan’s CPEC, both of which are those countries’ BRI flagship projects.
* Economic Warfare
The US’ sanctions threats and leveraging of global financial institutions like the IMF pose serious threats to Ethiopia and Pakistan, as does the latter’s continued grey-listing by the Financial Action Task Force (FATF).
* Information Warfare
Neither Ethiopia nor Pakistan are fairly represented in US-influenced Mainstream Media, which is intended to misportray them as irresponsible and failing states, as well as to imply that their leaders are going “rogue”.
* “Humanitarian Imperialism”
America weaponises humanitarian narratives about the situation in Tigray and with minorities & women in Pakistan in order to misrepresent their governments and generate multilateral support for pressuring them.
* Proxy Warfare
The US, corrupt UN officials under its influence, and its regional allies like Egypt support the TPLF as an anti-Ethiopian proxy force just like the US turned a blind eye to Afghan-emanating terrorist threats against Pakistan.
* “Lead From Behind”
The US doesn’t wage these Hybrid Wars “from the front”, but by “Leading From Behind” by having like-minded regional partners such as Egypt and formerly US-occupied Afghanistan and India play the most prominent roles.
Significant Differences
Despite their structural similarities and the same modus operandi that the US relies upon to destabilize both of them, Ethiopia and Pakistan still have some significant differences that deserve to be highlighted in this context:
* Constitutionally Approved Secession
Article 39 of Ethiopia’s 1994 Constitution grants “Every Nation, Nationality and People in Ethiopia” the right to secession, which could be manipulated through Hybrid War to “Balkanise” this highly diverse country.
* Domestic Security Environment
Parts of northern Ethiopia are presently mired in war due to the TPLF’s occupation of Tigray and dual invasions of Afar and Amhara Regions, while no part of Pakistan is occupied by armed anti-state forces.
* Regional Security Environment
South Asia as a whole is much more stable than the Horn of Africa, but nuclear-armed and much larger India is a more formidable opponent for Pakistan than comparatively weaker and smaller Egypt is to Ethiopia.
* Foreign Aid Dependence
A 2013 report estimated that foreign aid was equivalent to 50-60% of the Ethiopian budget, and while this ratio has dropped since then, foreign financial assistance can still be weaponised in an attempt to influence Ethiopia.
* Geographic Closeness To China
Pakistan’s adjacency to China makes it much more important to the People’s Republic in all respects, especially security ones vis-a-vis their shared Indian rival and economic ones via CPEC, than much more distant Ethiopia.
Suggested Solutions
Ethiopia is in a very difficult position when it comes to defending itself from the US’ intensified Hybrid War, but it can learn a lot from Pakistan and thus bolster its chances of success:
* Proactively Engage Pakistan
Ethiopian officials and experts should proactively engage their Pakistani counterparts to request that they share their Hybrid War experiences with them in detail.
* Appreciate Pakistan’s FATA Experience
Pakistan successfully defeated a proto-ISIS in its former Federally Administered Tribal Areas (FATA), which can inform Ethiopia of useful tactics and strategies that it can prospectively apply against the TPLF.
* Learn From Pakistan’s DDR In FATA
In particular, Ethiopia can learn from Pakistan’s Disarmament, Demobilization, and Reintegration experiences there after the kinetic phase of the conflict ended in order to more effectively reintegrate Tigray after the war.
* Discover How To Effectively Counter Information Warfare
Pakistan has been victimized by information warfare for decades, which peaked during its counterterrorist operations in FATA, yet it effectively countered these attacks and can thus teach Ethiopia how to do so too.
* Explore A Military Partnership
Ethiopia should explore a military partnership with Pakistan that includes education, joint drills, and arms sales in order to optimize what it learns from the country that most closely shares its Hybrid War experience.
* Consider Quadrilateral Cooperation With Pakistan, Turkey, And Azerbaijan
Pakistan’s Turkish ally agreed to sell drones to Ethiopia while their shared Azerbaijani one liberatedKarabakh last year, which Ethiopia can learn from for liberating Tigray, so Addis should consider quadrilateral cooperation.
* Incorporate A Chinese Dimension
Ethiopia and Pakistan are pivotal BRI partners so it follows that they can incorporate a Chinese dimension to their prospective partnership such as pioneering Silk Road connectivity by expanding CPEC to Africa (S-CPEC+).
* Study CPEC’s Evolution
Ensuring economic security is a prerequisite for sustainably ensuring traditional security, and this can be enhanced by Ethiopia studying CPEC’s evolution in order to more effectively manage its own BRI projects.
* Share Transformational Visions
Both countries’ leaders have transformational visions that have encountered similar successes and setbacks in recent years so it’s important for them to share their experiences in order to learn from one another.
* Prepare For Post-War Geopolitical Balancing
To its credit, Pakistan still pursues a balanced geopolitical policy despite suffering from an American Hybrid War, which can inform Ethiopia of strategies for managing its relations with the US once its own Hybrid War ends.
* Strengthen South-South Cooperation
The overall impact of more strategic Ethiopian-Pakistani relations (especially if they incorporate Chinese, Turkish, and Azerbaijani dimensions) is that they’ll strengthen the multipolar trend of South-South cooperation.
Concluding Thoughts
The American Hybrid War on Ethiopia is the top proxy war of the New Cold War and its outcome will greatly shape the future of this global competition between the two superpowers, especially with respect to their intense rivalry in Africa. Ethiopia has thus far defended itself pretty well from this unconventional onslaught but there’s no denying that it’s still been a struggle since the Horn of Africa country was caught off guard after being backstabbed by its nominal American ally. This experience very closely mirrors that which Pakistan recently survived so it would immensely benefit Ethiopia if it reached out to that South Asian state in order to learn from its experiences. Not only could Ethiopia gain a strategic edge in the context of its current conflict, but it can also discover how to more effectively manage its BRI projects and post-war geopolitical balancing act.
(The Express Tribune)

Sudan's military has dissolved civilian rule, arrested political leaders and declared a state of emergency.

Gen Abdel Fattah Burhan, who had been heading a joint council with civilian leaders, blamed political infighting.

Protesters have taken to the streets of the capital, Khartoum, and there are reports of gunfire.

Military and civilian leaders have been at odds since long-time ruler Omar al-Bashir was overthrown two years ago and a transitional government set up.

Although the country remains in a deep economic crisis, there had been more international support - and a military takeover will put that hugely at risk.

Video footage from the north African nation's capital on Monday showed protesters manning lit barricades and entering the area near the military's headquarters.

One demonstrator, Haitham Mohamed, told Agence France-Presse (AFP): "We are ready to give our lives for the democratic transition in Sudan."

Prime Minister AbdallahHamdok is among those reported to have been put under house arrest, along with members of his cabinet and other civilian leaders.

A statement from the information ministry on Facebook said those arrested were being held in "an unidentified location".

It also said MrHamdok was being pressed to support a coup but was refusing to do so and he urged people to continue with peaceful protests to "defend the revolution".

Gen Burhan has been heading the Sovereign Council, part of a power-sharing arrangement between military and civilian leaders.

In a televised address, he said infighting between politicians, ambition and incitement to violence had forced him to act to protect the safety of the nation and to "rectify the revolution's course".

He said Sudan was still committed to "international accords" and the transition to civilian rule, with elections planned for July 2023.

Both the US and EU have threatened sanctions on the government and its arch-enemy, the Tigray People's Liberation Front (TPLF), in a bid to press them into ending the almost year-long conflict that some fear could be as devastating as the civil war that led to the break-up of Yugoslavia.

KjetilTronvoll, a professor in conflict studies at the Oslo New University College in Norway, said this has led to the government's focus shifting.

"The Ethiopian government feels that it can do without the West - that it can obtain weapons from Iran, Turkey and China, soft loans from Saudi Arabia and the United Arab Emirates, and political protection from Russia and China," he said, pointing out that the latter two had already blocked the UN Security Council from agreeing on a resolution on the civil war.

He added that while there was no official confirmation, there were credible reports that the Ethiopian military had obtained Iranian and Turkish-manufactured drones to carry out strikes in Tigray in the hope of tilting the war in its favor.

Lynchpin of security

Canada-based Ethiopia analyst Ann Fitz-Gerald said she was concerned by US and EU moves to take "punitive measures" against the government.

"The international community should be standing by the legitimate government of Ethiopia, and all three regions [Tigray, Amhara and Afar] affected by the conflict. It should call out the TPLF's atrocities, and call on it to lay down arms," she said, adding that there was also a need for the government to communicate more clearly and regularly.

Prof Tronvoll said the EU and US had seen Prime Minister Abiy Ahmed as a "close strategic partner" when he took office in 2018, and regarded Ethiopia as a "lynchpin of security" in a region that was close to the shipping routes of the Red Sea, a hot-bed of militant Islamist activity, and a major source of migration to Europe.

"Their relationship deteriorated after the war started. The US and EU became increasingly critical of government atrocities, and the famine-like conditions in Tigray," Prof Tronvoll added.

UN officials say that a de facto blockade imposed on Tigray by the government has restricted aid deliveries, leaving about 400,000 people in famine-like conditions in the region.

Faisal Roble, a US-based Horn of Africa analyst, said that if the government does not soften its approach, the West could consider creating a humanitarian corridor into Tigray from Sudan, or declare a no-fly zone over the war-battered region so that food and medicine could be air-dropped.

But Ethiopia-based analyst WuhibeegzerFerede warned against "humanitarian imperialism" and "unbridled" diplomatic pressure on the government.

Pressure should instead be placed on the TPLF to give the federal government unfettered access to Tigray so that it could deliver aid to people there, he said.

"The international community's preoccupation should not only be with Tigray", but also with the neighbouring regions of Amhara and Afar as a TPLF offensive has created a humanitarian crisis there too, he added.

Downgrading diplomacy

EU foreign policy chief JosepBorrell announced on 18 August that while development aid to Ethiopia would continue, the EU planned to impose sanctions against groups involved in the conflict once a UN investigation into human rights abuses was finalised.

"Tigray is shattered by systematic violations of human rights by armed groups that use war crimes and crimes against humanity as a weapon," he said.

Prof Tronvoll said the administration of US President Joe Biden was also stepping up pressure through the following measures:

• It has ordered a "legal investigation" into whether or not the atrocities in Tigray amounted to a genocide
• It has requested the International Monetary Fund and World Bank to withhold some loans to Ethiopia and
• It is considering removing Ethiopia from the list of countries that get duty-free access to the US market though the Africa Growth and Opportunities Act, in a move that would be a huge political and economic blow to the government.

"When there is a war and pressure to end it, you would expect Ethiopia to strengthen its diplomatic presence in the US and Europe to win the argument, but the opposite is happening," Prof Tronvoll said.

He is referring to the fact that the government announced in June that it was shutting or downgrading about 30 diplomatic missions around the world - including in African states such as neighbouring Kenya, the economic powerhouse in East Africa, and Egypt, with whom Ethiopia is at loggerheads over the building of a dam on a tributary over the River Nile.

"Ethiopia had one of Africa's oldest and strongest diplomatic corps, but that's changing under this government," Prof Tronvoll said.

For UK-based Horn of Africa analyst AbdurahmanSayed the government's announcement signalled a move towards "digital diplomacy" to save money, and to "cleanse" diplomatic missions of TPLF supporters.

"Western countries do not understand Ethiopia. They are emboldening the TPLF by threatening sanctions against the government," MrSayed said.

"They need to learn from the African Union (AU), which is respectful of the federal government's jurisdiction over its sovereign territories."

Prof Tronvoll said the diplomatic pressure from the US and EU was aimed at getting the government and TPLF to agree to a ceasefire and peace talks under the AU's auspices.

The AU has appointed Nigeria's ex-President OlusegunObasanjo as its special envoy after MrAbiy, a Nobel Peace Prize winner, rebuffed the efforts of its previous envoys, including Liberia's Nobel peace laureate Ellen Johnson Sirleaf, to broker a ceasefire.

"The TPLF has welcomed any peace negotiation initiative, but has doubts about MrObasanjo for many reasons, among them because he is an evangelical Christian, like MrAbiy," Prof Tronvoll said.

"As for MrAbiy, he has accepted MrObasanjo as an envoy, but he has so far not committed himself to a peace process," Prof Tronvoll added.

In a jointly written article in Politico magazine, Alex Rondos and Mark Medish, former senior officials in the EU and US government respectively, warned that Ethiopia could disintegrate like Yugoslavia, with far more serious repercussions, if efforts to end the conflict were not stepped up.

"This crisis will require diplomacy and mediation on a scale not seen since the 1995 Dayton peace process to end the bloody war in Bosnia," they wrote.

But MrSayed doubts that any peace process would succeed.

"Ethiopian politics is always a zero-sum game. One side will have to defeat the other," he said.

(BBC)

 ከትናንቱ ስህተት ምን ያህል ተምረናል?
                                 ሙሼ ሰሙ


            ከ5 በላይ ትልልቅ ስታዲየሞችና ዩኒቨርስቲዎች ውስጥ በርካታ ኳስ ሜዳዎችን ያስገነባችው ኢትዮጵያ፣ አንዱም ስታዲየሟ ደረጃውን የጠበቀ ስላልሆነ፣ ብሔራዊ ቡድናችን ጨዋታውን ከኢትዮጵያ ውጭ እንዲያደርግ መወሰኑን ከስፖርት ዞን አነበብኩ። ክስተቱ ለስፖርት ማህበረሰብም ሆነ ለሀገር ሀዘንና ውርደት መሆኑ ግልጽ ነው። ይህ ለምን ሊሆን ቻለ?!
አደይ አበባ ስታዲየም በጊዜ አልተጠናቀቀም!
ባህር ዳር መስፈርቱን አላሟላም!
ሀዋሳ ስታዲየም በሜዳው ብልሹነት ስራ አቁሟል!
ድሬዳዋ ከዓለም አቀፍ መስፈርት በታች ነው
አበበ ቢቂላ የመጫወቻ ሜዳ ከደረጃ በታች ነው
አዲስ አበባ ስታዲየም በእድሳት ላይ ነው (መረጃ፡- ስፖርት ዞን)
በቢሊየኖች ወጭ ተደርጎባቸው የተገነቡ ስታዲየሞቻችን በዓለም አቀፍ ደረጃ ውድድር ማሰናዳት የማይችሉ እንደሆኑ ካፍ ባደረገው ፍተሻ ስላረጋገጠ፣ ጨዋታችንም በሌላ ሀገር እንዲሆን ተገደናል።
ሜዳዎቹ ደረጃቸውን የጠበቁ ለማድረግም ከመነሻቸው በላይ ወጭ እንደሚፈልጉ ተገምቷል።  ያለፈው ስርዓት የልማት ትርክቱ የተዘጋ በር ገርበብ ባለና መጋረጃው በተጋለጠ ቁጥር ኢትዮጵያ እንደ ሀገር የወረደባት የዘረፋ መዓት ህልቆ መሳፍርት የሌለው መሆኑ አሳዛኝ ነው። በእልፍ ፕሮጀክቶች መነሻነት በሀገራችንና በሕዝቧ ስም እያናጠረብን ያለው የውጭ ሀገር ብድር፣ ቀጣዩ ትውልድ እንኳን ለዝንተ ዓለም ከፍሎ የሚጨርሰው አይደለም።
በየዘርፉ ያለው ጉድ መጨረሻው ይናፍቃል። ያልተዘረፈ፣ ከደረጃ በታች ያልሆነ፣ ተጀምሮ መቋጫ ያላጣ፣ ባለቤቱ የማይታወቅና ቀሪ ሀብቱ የት እንደገባ የማይነገርለት ፕሮጀክት የትየለሌ ነው። የትናንቱ ልማት በአብዛኛው ላዩ እንጂ ውስጡ ቀፎ እንደነበር በተደጋጋሚ ታይቷል። ዛሬስ ልማቱ የት ደርሷል? ወዴትስ እየተገፋ ነው?! ከትናንቱ ስህተትስ ምን ያህል ተምረናል? አሁንም ጥያቄው ይህ መሆን አለበት!?

  የአሜሪካ የውጭ ግንኙነት ፖሊሲ እውነታ?
                                      ጌታሁን ሔራሞ

            አንዳንዶቻችን... የአሜሪካ የውጭ ግንኙነት ፖሊሲ እውነታን (Realism) መከተል ነው... የሚለውን ማጠቃለያ በተሳሳተ መልኩ የተረዳን ይመስለኛል፤ ማለትም እውነታውን በቀጥታ ከኢትዮጵያ የውስጥ ፖለቲካ ሁኔታ ጋር እናቆራኘዋለን። የአሜሪካ እውነታ ግን እሱ አይደለም። ለምሣሌ ለአሜሪካ የኢትዮጵያ ሕዝብ ከዶ/ር ዐቢይ መንግስት ጎን መሰለፉ ወይም አለመሰለፉ ለብቻው የሚፈይደው ነገር የለም። የአሜሪካ ዋና ጥያቄ የሚያጠነጥነው በውስጥ የፖለቲካችን ሁኔታ ላይ ሳይሆን በኢትዮጵያ የውጭ ግንኙነት ፖሊሲዋ ላይ ነው። ከዶ/ር ዐቢይ መንግሥት ጎን በሀገር ውስጥ ማን ተሰለፈ? የሚለው ሳይሆን በውጭ ግንኙነት ፖሊሲ የዶ/ር ዐቢይ መንግስት ከማን ጋር ተወዳጅቷል? የሚለው ነው።
“The Tragedy of Great Power Politics” ደራሲ የሆነው John J. Mearsheimer አሜሪካ በውጭ ጉዳ ይ ፖሊሲዋ በተለይም ከሁለተኛው ዓለም ጦርነት ወዲህ፣ የእሷን አቅም የሚፈታተን ተቀናቃኝ በየትኛውም ቀጠና እንዳይኖር የሚያግዛትን “Offensive Realism”ን እንደምትከተል (በዋናነት) በመፅሐፉ አስምሯል። በዚህ ፖሊሲ ረገድ አሜሪካ በቀዳሚነት በዓይነ ቁራኛ  የምትከታተለው ቻይናን ነው። ስለዚህም አሜሪካ በውጭ ግንኙነት ፖሊሲዋ ሌላ ሀገር በሉዓላዊ ድንበሩ ውስጥ ዲሞክራሲን ያስፍን አያስፍን ብዙም አያሳስባትም (የሊብራል የውጭ ግንኙነት ፖሊሲዋ ከዚህ መርህ በተቃረነ መልኩ የተመሠረተበት ወቅት እንደተጠበቀ ሆኖ)። የተመረጠው መሪ የሕዝብ ድጋፍ ይኑረው አይኑረውም ቀዳሚ ትኩረቷ አይደለም። “Offensive Realism” ትኩረት የሚሰጠው ለቀጠናዊ የኃይል አሰላለፍ (Regional Power Hegemony) ነው።
አሜሪካ ከቻይናና ራሺያ ጋር በመወገናቸው ብቻ ጣልቃ እየገባች በሕዝብ የተመረጡ መሪዎችን ከሥልጣን እስከ ማስወገድ ስለመድረሷ የሚያስረዱን የአያሌ ሀገራት ተሞክሮዎችን ማንሳት ይቻላል። ደርዘን ከሚያህሉ ሀገራት መካከልም ለዛሬ ኒካራጓን ብቻ ላንሳ፤ እ.ኤ.አ. በ1978 ዓ. ም ኒካራጓ ውስጥ በሕዝብ ድጋፍ የተመረጡ የሳንድንስታን አብዮተኞች የአምባገነኑን የሳሞዛ ሥርዓት ከገረሰሱ በኋላ በሀገሪቱ በርካታ ለውጦችን አምጥተው ነበር፤ ለምሣሌ፦
የተረጋጋና ብዝሃነትን ያማከለ መንግስት መመስረት ጀምረው ነበር።
የሞት ፍርድን በተመለከተ ከፍተኛ ማሻሻያ አድርገው ነበር።
ከ100,000 በላይ ለሆኑ ገበሬዎች የመሬት ባለቤትነት ጥያቄዎቻቸው ተመልሰውላቸው ነበር።
2000 ያህል ትምህርት ቤቶችን ገንብተው ነበር።
የመሠረተ ትምህርት ፕሮግራሞችን በማስፋፋት መሃይምነትን ለመገርሰስ ዘመቻ ጀምረው ነበር። በዚህም ዘመቻ ያልተማረው የሀገሪቱ ዜጋ ወደ 1/7 ኛ ወርዶ ነበር።
ነፃ የትምህርትና የሕክምና አገልግሎት ዘርግተው ተግባራዊ አድርገው ነበር።
በወሊድ ወቅት የሚሞቱትን ሕፃናትን ቁጥር በ1/3ኛ እንዲቀንስ አድርገው ነበር።
ፖሊዮን ከመላ ሀገሪቱ አጥፍተው ነበር።
እናም ምንም እንኳን ሳንዲንስታንስ በሕዝባቸው እየተደገፉ ለሀገራቸው ይህን ያህል የሚጨበጥ ለውጥ ቢያመጡም በአሜሪካኖቹ አልተወደዱም ነበር። ምክንያቱ ደግሞ የሳንዲንስታንስ ፖለቲካዊ ርዕዮት ወደ ሶቪየት ማዘንበሉ ነበር። የ”offensive Realism” የውጭ ግንኙነት ፖሊሲ ደግሞ በቀጠናው ከአሜሪካ ውጭ ሌላ ልዕለ ኃያል እግሩን እንዲያስገባ አይፈቅድም። የሳሞዛ ዳይናሲቲ ለ40 ዓመታት ያህል ኒካራጓን መቀመቅ መክተቱ እውን ቢሆንም፣ ዳይናሲቲው ለአሜሪካ ቤተኛ ነበር። ስለዚህም የወቅቱ የአሜሪካ መሪ የነበረው ትልቁ ቡሽና ሲ. አይ. ኤ. ሳንዲንስታንስን የሚቃወም ኮንትራስ የተሰኘውን ተዋጊ ቡድን በአዲስ መልክ አዋቅረው ኒካራጓ ውስጥ ጦርነት ቀሰቀሱ። የሚገርመው አሜሪካኖቹ ይህን ሁሉ ሁከት ይቀሰቅሱ የነበሩት በስመ ሰብዓዊ ጣልቃ ገብነትና ሳንዲንስታንስን ማርክሳዊ አምባገነን ናቸው በሚል አጉል ክስ ነበር። ለእነርሱ ሳሞዛ አምባገነን አይደለም። እ.ኤ.አ. በ1939 ዓ.ም. የወቅቱ የአሜሪካ መሪ የነበረው ፍራንክሊን ሩዝቬልት፣ አምባገነኑን ሳሞዛን ስለመደገፉ የተናገረው ይህን ይመስላል፦ “Somoza may be a son of a bitch, but he’s our son of a bitch.”
እናም በቡሽ ዘመንም በአሜሪካ የሚደገፉ የኮንትራስ አማፂያን ዋና ተልዕኮ መሠረተ ልማቶችን በማውደም፣ ሲቪሎችን በማሰቃየትና በመግደል የሳንዲንስታንስን ሕዝባዊ ድጋፍን ማመንመን ነበር።
ሕዝቡም ከአማፂያኑ የሚደርስበት በደል እየበዛበት ሲመጣ ተገድዶ ኮንትራስን ለመደገፍ ወሰነ። በመጨረሻም ሳንዲንስታንስ በቡሽና በሲ. አይ. ኤ. ሴራ ከሥልጣን ተወገዱ። (ምንጭ፦ Humanitarian Imperialism, By Jean Bricmont, 2006)
ከአሜሪካ “Offensive Realism” እና ከኒካራጓ ተሞክሮ የኢትዮጵያ መንግስት ብዙ ትምህርት መቅሰም አለበት ባይ ነኝ። የአሜሪካኖቹን በስመየኛ እውነታ የአሜሪካኖቹ እውነታ አይደለም። የነርሱ እውነታ በምሥራቅ አፍሪካ ቀጠና ከእነርሱ ጋር የሚገዳደሩ ሀገራት (ቻይናና ራሺያ) ልዕለ ኃያል መሆን የለባቸውም የሚል ነው። የኢትዮጵያን መንግስት ሲደግፉም ሆነ ሲቃወሙ መንደርደሪያቸው ይኸው ነው። ይህ ተፈፃሚ ካልሆነ ኢትዮጵያ ውስጥ በሕዝብ የተመረጠ መንግስት ይኑር አይኑር፤ ዲሞክራሲ ይስፈን አይስፈን ጣጣቸው አይደለም። ሌላው ይቅርና ከእነርሱ ጎን ያልተሰለፈ መንግስት የሕዝብ ድጋፍ ቢኖረው እንኳን ሕዝቡን በውክልና በሚከፍተቱት ጦርነት በማስመረር ተስፋ እስከ ማስቆረጥ ይደርሳሉ፤ ይኸው ነው!

_____________________________________________________

                            መጠያየቅ
                                 በእውቀቱ ስዩም

            በቀደም ዩቲዩብ ላይ ስርመሰመስ አንድ ለየት ያለ ፕሮግራም አየሁ፤ ሁለት አርቲስቶች መድረክ ላይ ይቀርቡና እርስበርስ ቃለ መጠይቅ ይደራረጋሉ፤ ይካካባሉ፤ ይሸነጋገላሉ ማለት ይሻላል፡፡ ቃለ መጠይቁ በገሀዱ አለም ያለውን እውነታ አያንጸባርቅም! በገሀዱ አለም፤ አርቲስት አርቲስትን ይቦጭቃል፤ አርቲስት በአርቲስት ላይ ይሸምቃል፤ አርቲስትና አርቲስት እሳትና ጭድ፥ አቤልና ቃየል፤ ኦባማና ቢንላደን ናቸው፡፡ በጠቅላላውም ባይሆን ባመዛኙ፤ እንዲል መንጌ፡፡
ባነሳሁት ፕሮግራም ላይ ወንድና ሴት አርቲስቶች ቀርበዋል፤ እና ወጋቸው እንደሚከተለው አካባቢ ነው፥
እሱ - ጎበዝ ተዋናይት መሆንሽ መላው አለም የመሰከረው ሀቅ ነው! በበጎ አድራጎት ስራሽ ትንሿ አበበች ጎበና የሚል ስያሜ አግኝተሻል፤ ቁንጅናሽም በጣም አደገኛ ነው! ትዝ እሚለኝ የመጀመርያ ፊልማችንን ስንሰራ፤ አንድ ካሜራማን ከጣራ ላይ ሆኖ ሲቀርጽ ውበትሽ ስቦት ተከሰከሰ! በአደጋው ካሜራማኑ ግራ እግሩን፤ ፕሮዱዩሰሩ ካሜራውን ሊያጣ ችሏል! ይሄ ከምን የመነጨ ነው ትያለሽ?
እሷ - ያው የፈጣሪ ጸጋ ነው! አንተም ከትወናህ ውጭ ህብረተሰቡ እማያውቀው ብዙ ተሰጥኦ አለህ፤ ስትሰብክ እንደ መጋቢ ሀዲስ፤ ስትጽፍ እንደ አቶ ሀዲስ ነህ! ሙያህ አክተር! ማእረግህ ተጠባባቂ ክቡር ዶክተር! ግርማ ሞገስህ እንደ ሃይለስላሴ፥ ደምጽህ እንደ አለምነህ ዋሴ! በዚህ ድምጽህ ህገመንግስቱን ብትተርክልኝ ራሱ አይሰለቸኝም! ይህንን ሌላም ሰው ብሎህ ያውቃል?
እሱ - መስማት የተሳናቸው ሰዎች ሳይቀሩ እንደዛ ይሉኛል! ፊልሙን በምንሰራበት ጊዜ በጣም ብዙ ውጣ ውረድ አይተናል፤ በተለይ አንቺ የከፈልሺው መስዋእትነት አይረሳኝም፤ አንዳንዴ በስራ ከመጠመድሽ የተነሳ የረባ ምግብ እንኳ የምትበይበት ጊዜ እያጣሽ ሁለት ቢቸሬ ጭማቂ፣ አንድ መካከለኛ ሰሀን ቅንጬ፥ አንድ ትሪ ፍርፍር ለኮፍ ለኮፍ አድርገሽ ቀምሰሽ የምትውይበት ጊዜ ነበር! ይሄ ጽናት ከምን የመነጨ ነው?
እሷ - የፊልም ስክሪፕት የምታጠናበት ፍጥነት ብዙ ጊዜ ያስደምመን ነበር፤ አንዳንዴ ደራሲው ፊልሙን ከመጻፉ በፊት አንተ ስክሪፕቱን አጥንተህ ትመጣ ነበር፤ ሌላው ድንቅ የሚለኝ ነገር ቀረጻ በተጀመረ ባስረኛው ደቂቃ ላይ ሰውነትህ በላብ ይታጠባል! ያ ሁሉ ላብ ከምን የመነጨ ነው?
እሱ- ከልምድ የመነጨ ይመስለኛል፡፡
እሷ- በመጨረሻ ለወጣቱ የምታስተላልፊው መልክት ካለ፥
እሱ - መጀመርያ አንቺ አስተላልፊና የተረፈውን እኔ አስተላልፋለሁ ::
ከዚህ በተቃራኒ ትዝ የሚለኝ የዋልታው ጋዜጠኛ የስሜነህ ቢያፈርስ ቃለመጠይቅ ነው፤ ስሜነህ ስቱዲዮ ውስጥ ተቀምጦ፤ መዝገበ- ሀጢአት የመሰለች ማስታወሻ ደብተሩን ገለጥ ገለብ ያደርጋል፤ ከዚያ ቀና ብሎ ከፊትለፊቱ ያለውን እንግዳ በሚያስቦካ አስተያየት ያፈጥበታል፤ እና ወደ አእምሮው የሚመጣለት ጥያቄ እንዲህ የሚል ይመስለኛል፤
“ጥሪዬን አክብረው ስለመጡ አመሰግናለሁ፤ ደደብ ነዎት እየተባለ በሰፊው ይነገራል፤ እርስዎ ምን አይነት ደደብ ደረጃ ላይ ራስዎን ያስቀምጣሉ? ከመጽሐፍና ከመከራ መማር የሚችል ደደብ ነዎት? ወይስ ጭንጫ ደደብ ነኝ ብለው ያስባሉ? ወይስ ጭራሽ አያስቡም?”
_______________________________________________

                         ውዳሴ ፍርሃት!
                             አበረ አያሌው

                እና ምን አልሺኝ - ይቅር? ልነሳ?
የጣለኝ ጠላት - ቆሞ ሲያገሳ?
ተይ ልትረፍልሽ - አድፍጬ መሬት፣
ከምታለቅሺ - ነገ በምሬት።
ማንም ቢፎክር - ማንም ቢሰለፍ፣
“ተጎንብሶ ነው - ቀን የሚታለፍ”!
አውቆ የተኛ - ፈሪሽ ነኝ እኔ፣
የፍርሃት ሊቅ - ባለጠመኔ፤
ይፎክራሉ - ግንባር ለመንደል፣
ብቻ ቢቀሩ - ዙሪያውን ገደል፤
አብሮ ነው እንጂ - ነገር የሚጥም፣
ሰው ምን ኾኖ ነው - ጦር የሚገጥም?
አልሞትልሽም - ጠቅምሽ ይመሥል፣
ኖራለኹ እንጂ - እኔ ላንቺ ስል፤
ቀኑን ላድባና - ከመሰቃየት፣
እኔን ስነሳ - ማታ ነው ማየት!

____________________________________________


                  የአህያ ቄራ ጉዳይ
                        ዳዊት ቤንቲ


        ኢትዮዽያ በአህያ ብዛት ከአለም አንደኛ የሆነች አገር ነች። ተራራማ መልክአ ምድሯ ይሄንን ግድ ስላለ አህያ የሚሊዮኖችን ምጣኔ ሀብት የሚደግፍ የጭነትና የመገናኛ አገልግሎትን ያለምንም መተኪያ የሚሰጥ እንስሳ ነው። ከGDP እስከ ዋና የህዝቡ ተግባርና ውጭ ገበያ ድረስ በግብርና ለተመረኮዘች ተራራማ አገር፣ የአህያ ቁጥር ከተነካ አገሪቱ ሁሉን አቀፍ መቀመቅ ውስጥ እንደምትገባ ማወቅ ሮኬት ሳይንስ አይደለም።
ቻይና ራሷ በባህላዊ መድሀኒቷ መተዋወቅ የተነሳ በቻይና የአህዮች ብዛት በ1990 ከነበረው 11 ሚሊዮን ወደ 3 ሚሊዮን ዝቅ ብሎባታል። የዚህ ሁሉ ምንጭ ደግሞ የአህያ ቆዳ ሲቀቀል የሚገኘው Ejiao የሚባል gelatin አለው ተብሎ በሚገመተው ሳይንሳዊ ባልሆነ መድሀኒት ጥቅም ነው። ይህ Ejiao በኪሎ እስከ 390 ዶላር ድረስ ይሸጣል።
የገናናይቱን የአሁን ወዳጃችንን ባህላዊ መድሀኒት ፍላጎት ለማርካት አህዮች እየታረዱ፣ የአህያ ቆዳና መሰል ተረፈ ምርቶች ወደዛው ይላካሉ። ቻይና ፈለገች ማለት አገር እስኪንቀጠቀጥ፣ የአገር ኪስ ተበርብሮና ተራቁቶ ይላካል። የዝሆን ጥርስና የአውራሪስ ቀንድ እንዲሁም የሴኔጋል Rosewood እልቂት ምንጩም የታላቂቱ አገር ፍላጎት ነው።
Rosewood የሚባል የሴኔጋልና የጋምቢያ ጫካዎች ንጉስ የነበረ ዛፍ አለ። ጋምቢያ በብልሹ አስተዳደር ያላትን rosewood ሙልጭ አድርጋ ጨፍጭፋ ስነምህዳሯን አራቁታ ወደዛው ስትልክ ቆየች። የራሷን አስጨፍጭፋ አልበቃትም፤ አይኗን በrosewood ሀብት ወደ በለጸገች ወደ ጎረቤት ሴኔጋል አነሳች። ጎረቤት ሴኔጋል ግን ችግሩን ተረድታ ማእቀብ ጥላ ነበር። በአፍሪካ ማእቀብ ምን ዋጋ አለው? የጋምቢያ ኮንትሮባንዲስቶች ከሴኔጋል ጥቅመኞች ጋር ተሳስረው የሴኔጋልን rosewood ሙልጭ አድርገው ጨፍጭፈው በጋምቢያ እያስወጡት ይገኛሉ።
አለምአቀፍ የባለጡንቻዎች መዋእለንዋይን ጥንካሬ መቋቋም የማይችለው የሴኔጋል ተቆጣጣሪ መዋቅር፣ ይሄንን በጭራሽ መቋቋም አቅቶት ሴኔጋል ማእቀብም ጥላ እያለ እንኳን የrosewood ደኗ እየተራቆተና በጋምቢያ በኩል ወደ ወዳጅ አገር እየተላከ ወደ ትልቅ አካባቢያዊ ቀውስ ገብታለች።
እንደ rosewood ምሳሌ እስከ ቅርብ ጊዜ ድረስ እኛ አገር አህያን ማረድ ተከልክሎ እንኳን ጎረቤት ኬንያ ስላልተከለከለ፣ አህያ በኮንትሮባንድ ወደ ኬንያ በገፍ እየተላከ እንደነበረና ብዙ ባለሙያዎች የኢትዮዽያ የአህያ ሀብት ላይ ጉዳት እየደረሰ እንደነበር ዘግበውታል። ባለፈው በቢሾፍቱ የተከፈተውን ቄራ በብዙ የማህበራዊ መገናኛ ዘዴዎች ጩኸት ስራ ማስቆም ተችሎ ነበር።
የአፍሪካ አህዮች ከግብጽ እስከ ደቡብ አፍሪካ እያለቁ መሆኑንና የአፍሪካ ኢኮኖሚ ላይ አደገኛ ጥላ እያጠላ መሆኑን አያሌ ጥናቶች ያመለክታሉ። እነዚህ የአፍሪካ አገሮች ይሄንን ዋና ችግር ተረድተው ብዙዎቹ አህያ እርድንና ወደዛች አገር መላክን የከለከሉ ሲሆን ከእነርሱም ኡጋንዳ፣ ታንዛንያ፣ ቦትስዋና፣ ኒጀር፣ ቡርኪና ፋሶ፣ ማሊና ሴኔጋል ይገኙበታል። ቦትስዋና በአጭር ጊዜ 37% የአህያ ሀብቷን ካጣች በኋላ ነበር ከእንቅልፏ የባነነችው።
አህያ ለሚሊዮን ኢትዮዽያውያን ምንድነው?
አህያ ገበሬው እህሉን ከማምረቻ ስፍራ ወደ መውቅያ ማከማቻና ገበያ የሚወስድበት ብቸኛ የማጓጓዣ አውታር ነው፡፡
አህያ ማዳበርያውን ከማከፋፈያ ወደ ወደ ማከማቻና እርሻ ቦታ መውሰጃ ነው።
የገበሬውን አጠቃላይ የኑሮ ፍላጎት የሚያሟሉ ግብአቶችንም ሆነ ምርቶች የሚያካሄድበት የurban-rural linkage ቁልፍ ማእከል ነው።
ከተማ ውስጥ የግንባታ ቁሳቁስ፣ እህልና ውሀ ወደ መጨረሻ ተጠቃሚዎች ማድረሻ መሳርያ ነው። ሌላም ሌላም!
ጎረቤት ኬንያ በ2012 የአህያን እርድ ከፈቀደች በኋላ ብዙ አንቀላፍታ ቆይታ በፌብሩዋሪ 2020 ክልከላ ጥላበታለች። በአስር አመት ውስጥ የኬንያ የአህያ ብዛት ከ1.8 ሚሊዮን ወደ 600, 000 ሲያሽቆለቁል፥  የአህያ እርድ በዚህ ከቀጠለ በ2023 የኬንያ አህዮች ሙሉ በሙሉ እንደሚያልቁ ተተንብዮ ነበረ።
ጎረቤት ኢትዮዽያ መጡልና! ከሞኝ ደጃፍ ሞፈር ይቆረጣልም አይደል ነገሩ! ስንት በመቶ አህያ ስናጣና ኢኮኖሚያችን በስንት አሀዝ ሲመታ ነው እኛስ የምንባንነው?

______________________________________________

                          ከትናንቱ ስህተት ምን ያህል ተምረናል?
                                 ሙሼ ሰሙ


            ከ5 በላይ ትልልቅ ስታዲየሞችና ዩኒቨርስቲዎች ውስጥ በርካታ ኳስ ሜዳዎችን ያስገነባችው ኢትዮጵያ፣ አንዱም ስታዲየሟ ደረጃውን የጠበቀ ስላልሆነ፣ ብሔራዊ ቡድናችን ጨዋታውን ከኢትዮጵያ ውጭ እንዲያደርግ መወሰኑን ከስፖርት ዞን አነበብኩ። ክስተቱ ለስፖርት ማህበረሰብም ሆነ ለሀገር ሀዘንና ውርደት መሆኑ ግልጽ ነው። ይህ ለምን ሊሆን ቻለ?!
አደይ አበባ ስታዲየም በጊዜ አልተጠናቀቀም!
ባህር ዳር መስፈርቱን አላሟላም!
ሀዋሳ ስታዲየም በሜዳው ብልሹነት ስራ አቁሟል!
ድሬዳዋ ከዓለም አቀፍ መስፈርት በታች ነው
አበበ ቢቂላ የመጫወቻ ሜዳ ከደረጃ በታች ነው
አዲስ አበባ ስታዲየም በእድሳት ላይ ነው (መረጃ፡- ስፖርት ዞን)
በቢሊየኖች ወጭ ተደርጎባቸው የተገነቡ ስታዲየሞቻችን በዓለም አቀፍ ደረጃ ውድድር ማሰናዳት የማይችሉ እንደሆኑ ካፍ ባደረገው ፍተሻ ስላረጋገጠ፣ ጨዋታችንም በሌላ ሀገር እንዲሆን ተገደናል።
ሜዳዎቹ ደረጃቸውን የጠበቁ ለማድረግም ከመነሻቸው በላይ ወጭ እንደሚፈልጉ ተገምቷል።  ያለፈው ስርዓት የልማት ትርክቱ የተዘጋ በር ገርበብ ባለና መጋረጃው በተጋለጠ ቁጥር ኢትዮጵያ እንደ ሀገር የወረደባት የዘረፋ መዓት ህልቆ መሳፍርት የሌለው መሆኑ አሳዛኝ ነው። በእልፍ ፕሮጀክቶች መነሻነት በሀገራችንና በሕዝቧ ስም እያናጠረብን ያለው የውጭ ሀገር ብድር፣ ቀጣዩ ትውልድ እንኳን ለዝንተ ዓለም ከፍሎ የሚጨርሰው አይደለም።
በየዘርፉ ያለው ጉድ መጨረሻው ይናፍቃል። ያልተዘረፈ፣ ከደረጃ በታች ያልሆነ፣ ተጀምሮ መቋጫ ያላጣ፣ ባለቤቱ የማይታወቅና ቀሪ ሀብቱ የት እንደገባ የማይነገርለት ፕሮጀክት የትየለሌ ነው። የትናንቱ ልማት በአብዛኛው ላዩ እንጂ ውስጡ ቀፎ እንደነበር በተደጋጋሚ ታይቷል። ዛሬስ ልማቱ የት ደርሷል? ወዴትስ እየተገፋ ነው?! ከትናንቱ ስህተትስ ምን ያህል ተምረናል? አሁንም ጥያቄው ይህ መሆን አለበት!?

 የወቅቱ የአለማችን ቁጥር አንድ ባለጸጋ የሆኑት አሜሪካዊው ባለሃብት ኤለን መስክ፣ ለትርፋማው ኩባንያቸው ስፔስኤክስ ምስጋና ይግባው እና በቅርቡ ሃብታቸው በከፍተኛ ሁኔታ አድጎ የአለማችን የመጀመሪያው ትሪሊየነር ሆነው ታሪክ ሊሰሩ እንደሚችሉ ተነግሯል፡፡
የታዋቂው ተቋም ሞርጋን ስቴንሊ የቢዝነስ ተንታኞች ከሰሞኑ ባወጡት መረጃ፣ የታዋቂው ኤሌክትሪክ መኪኖች አምራች ኩባንያ ባለቤት የሆኑት ቢሊየነሩ ኤለን መስክ ስፔስኤክስ በተሰኘው የጠፈር ምርምር ኩባንያቸው አማካይነት ከፍተኛ ሃብት አፍርተው ወደ ትሪሊየነርነት ሊሸጋገሩ እንደሚችሉ ይጠበቃል፡፡
በአሁኑ ወቅት 241 ቢሊዮን ዶላር የተጣራ ሃብት ያፈሩት የአለማችን ቁጥር አንድ ቢሊየነር ኤለን መስክ፣ ከዚህ ሃብታቸው ውስጥ የስፔስኤክስ ድርሻ 17 በመቶ ብቻ ቢሆንም ኩባንያው አገልግሎቱን በከፍተኛ ሁኔታ በማስፋፋትና ትርፋማነቱን በማሳደግ ላይ የሚገኝ እንደመሆኑ በአጭር ጊዜ ውስጥ ከፍተኛ ሃብት ሊያስገኝላቸው የሚችልበት ዕድል ከፍተኛ እንደሆነ ተንታኞቹ ግምታቸውን ሰጥተዋል፡፡

 በንግድ ምልክቱና በገበያ ዘንድ ባለው ገጽታ ላይ መሰረታዊ ለውጥ ለማድረግ የተዘጋጀው ታዋቂው ማህበራዊ ድረገጽ ፌስቡክ፣ ከቀናት በኋላ ስያሜውን ሊቀይር ማሰቡን ሮይተርስ ዘግቧል፡፡
በአለማቀፍ ደረጃ የተዛቡ መረጃዎችን በማሰራጨት፣ ለግጭትና ብጥብጥ መፋጠን ሰበብ በመሆንና የተጠቃሚዎቹን ግላዊ መረጃ አሳልፎ በመስጠት የሚወቀሰውና መልካም ስምና ዝናው እየጎደፈ የሚገኘው ፌስቡክ፣ ይህን ገጽታውን ለመቀየር በማሰብ በመጪው ሳምንት በሚያካሂደው አመታዊ ጉባኤው ስሙን ለመቀየር ማቀዱን የጠቆመው ዘገባው፣ ለራሱ ሊያወጣ ያሰበው ስም ምን የሚል እንደሆነ ግን ለጊዜው የታወቀ ነገር እንደሌለ አመልክቷል፡፡
ኩባንያው ምናልባትም በስሩ የሚያስተዳድራቸውን ፌስቡክ፣ ዋትሳፕና ኢንስታግራም አፕሊኬሽኖች በአንድ ኩባንያ ጥላ ስር በማዋቀር አዲስ ስያሜ ሊያወጣ እንደሚችል የተነገረ ሲሆን፣ የስያሜ ለውጡ በአገልግሎት አሰጣጡ ላይ ይህ ነው የሚባል ለውጥ ያመጣል ተብሎ እንደማይጠበቅም ዘገባው አስረድቷል፡፡

 የብራዚል ሴኔት አባላት ፕሬዚዳንት ጄር ቦልሶናሮ፣ ኮሮና ቫይረስ በአገሪቱ ከ600 ሺህ በላይ ሰዎች ለሞት እንዲዳረጉና ከፍተኛ የሆነ ሁለንተናዊ ቀውስ እንዲፈጠር በማድረጋቸው ጅምላ ግድያን ጨምሮ 11 የተለያዩ የወንጀል ክሶች ሊመሰረትባቸውና ተገቢውን ቅጣት ሊያገኙ እንደሚገባ ምክረ ሃሳብ ማቅረባቸውን ዘ ጋርዲያን ዘግቧል፡፡
አንደ አንድ የአገር መሪ ህዝባቸውን ከአስከፊው የኮሮና ቫይረስ ወረርሽኝ ጥፋት ለመታደግ ጥረት ማድረግ ሲገባቸው፣ በየአደባባዩ "ጉንፋን ነው አትደናገጡለት; እያሉ ሲያጣጥሉት በከረሙት ቫይረስ አገራቸውንና ህዝባቸውን ክፉኛ ተጎጂ በማድረጋቸው የሚወቀሱት የአገሪቱ ፕሬዚዳንት ጄር ቦልሶናሮ፤ #እርግጥም ከፍተኛ ጥፋት ፈጽመዋልና ፍርድ ቤት ሊቀርቡ ይገባል; ብለዋል የሴኔት አባላቱ፤ በአገሪቱ የኮሮና ቫይረስ ቀውስ ዙሪያ 6 ወራትን ፈጅተው የሰሩትን ጥናት መሰረት አድርገው ባለፈው ማክሰኞ ይፋ ባደረጉት ሪፖርት፡፡
ከ1 ሺህ በላይ ገጾች እንዳሉት የተነገረው ይህ ዝርዝር ሪፖርት፣ ፕሬዚዳንት ቦልሶናሮ ኮሮና ቫይረስን በአደባባይ በማናናቅ፣ ህዝቡ ጥንቃቄ እንዳያደርግ ከመቀስቀስ አንስቶ ሆን ብለው ክትባት እንዲዘገይ እስከማድረግ፣ ቫይረሱ በስፋት እንዲሰራጭና ብራዚል ከአለማችን አገራት መካከል ሁለተኛው ከፍተኛ ሞት እንዲመዘገብባት ሰበብ ሆነዋልና ለፈጸሙት ጥፋት ሊቀጡ ይገባል ሲል ምከረ ሃሳብ አቅርቧል፡፡
ሶስተኛ የስልጣን ዘመናቸውን በማገባደድ ላይ የሚገኙት ፕሬዚዳንት ቦልሶናሮ፣ 11 የወንጀል ክሶች ሊመሰረቱባቸው እንደሚገባ ምክረ ሃሳብ በቀረበበት ሪፖርት ላይ በቀጣይ 11 አባላት ያሉት የሴኔት ኮሚቴ ድምጹን እንደሚሰጥበትና ክሶቹን ለመመስረት ሌሎች ሂደቶች መሟላት እንደሚኖርባቸው የጠቆመው ዘ ጋርዲያን፤ ከእሳቸው በተጨማሪ ልጆቻቸውና የቀድሞው የጤና ሚኒስትራቸው ኤድዋርዶ ፓዙኤሎም በተመሳሳይ ክስ ሊመሰረትባቸው እንደሚገባ በሪፖርቱ መጠቀሱን አመልክቷል፡፡
ቦልሶናሮ ቢያንስ በስልጣን ላይ እስካሉ ድረስ ክስ ይመሰረትባቸዋል ተብሎ ባይጠበቅም፣ ጉዳዩ በቀጣዩ አመት በሚካሄደው ምርጫ ለመወዳደር ባላቸው ዕቅድ ላይ አሉታዊ ተጽዕኖ ማድረሱ የማይቀር መሆኑን አክሎ ገልጧል፡፡
በብራዚል ወረርሽኙ መቀስቀሱን ተከትሎ የአገሪቱ የጤና ሚኒስትሮችና ባለሙያዎች እንዲሁም የአለም የጤና ድርጅት በተደጋጋሚ ይሰጧቸው የነበረውን ምክርና አስተያየት ችላ በማለትና በማጣጣል፣ እጅግ በርካታ ቁጥር ያላቸው ዜጎች ያላግባብ ለሞት እንዲዳረጉ ማድረጋቸውን ነው ሪፖርቱ የሚያሳየው፡፡
ፕሬዚዳንቱ የኮሮና ቫይረስ ክትባቶች ከውጭ አገራት በአፋጣኝ እንዳይገቡ  በማድረግ ከ95 ሺህ በላይ ሰዎች በቫይረሱ ሳቢያ እንዲሞቱ አድርገዋል፤ በህዝባቸው ላይ ከጅምላ ግድያ ያልተናነሰ ወንጀል ፈጽመዋል ያለው ሪፖርቱ፣ አልፎ ተርፎም ፈዋሽነታቸው ያልተረጋገጠ መድሃኒቶችን እንዲወስድ ለህዝቡ ያልተገባ ምክር ይለግሱ እንደነበርም ተነግሯል፡፡
በብራዚል የኮሮና ሟቾች ቁጥር ከሰሞኑ 600 ሺህ መድረሱን ተከትሎ መገናኛ ብዙሃን ስለጉዳዩ የጠየቋቸው ፕሬዚዳንቱ፤ የሰለቸኝ ነገር ቢኖር ስለ ኮሮና ሟቾች መጠየቅ ነው ሲሉ በአደባባይ መናገራቸውንም ዘገባው አስታውሷል፡፡

    - አደገኛ ሙቀት ከ2 ቢ. በላይ የከተማ ነዋሪዎችን ተጎጂ አድርጓል

              በአፍሪካ የሙቀት መጠን ከተቀረው አለም በባሰ ከፍተኛ ሁኔታ በመጨመር ላይ እንደሚገኝና በዚህም ሳቢያ በአህጉሪቱ የሚኖረው 1.3 ቢሊዮን ህዝብ በአየር ንብረት ለውጥ ሳቢያ ለሚፈጠሩ አደጋዎች በከፍተኛ ሁኔታ ተጋላጭ መሆኑን ተመድ ባወጣው ሪፖርት አስጠንቅቋል፡፡
የተባበሩት መንግስታት የሜትሮሎጂ ድርጅት ከሰሞኑ ያወጣውን ሪፖርት ጠቅሶ ኦል አፍሪካን ኒውስ እንደዘገበው፣ 54ቱ የአፍሪካ አገራት ለአለማቀፉ የበካይ ጋዝ ልቀት ያላቸው ድርሻ 4 በመቶ ያህል ብቻ ቢሆንም፣ መላው የአህጉሪቱ ህዝብ ግን ያለሃጢያቱ በአየር ንብረት ለውጥ አደጋ ሰለባ እየሆነ ይገኛል፡፡
በመጪዎቹ አስር አመታት ውስጥ 118 ሚሊዮን ያህል እጅግ በከፋ ድህነት ውስጥ የሚገኙ አፍሪካውያን ከአየር ንብረት ለውጥ ጋር ተያይዘው ለሚከሰቱ የድርቅ፣ ጎርፍና የከፍተኛ ሙቀት ሰለቦች ይሆናሉ ተብሎ እንደሚጠበቅ ሪፖርቱ ማስጠንቀቁንም ለማወቅ ተችሏል፡፡
በተያያዘ ዜናም፣ አደገኛ የሆነ እጅግ ከፍተኛ የሙቀት ክስተት ከአለማችን ከተሞች መካከል ግማሽ ያህል በሚሆኑት በከፍተኛ ሁኔታ እየጨመረ እንደሚገኝና ክስተቱ በአለም ዙሪያ የሚገኙ ከ2 ቢሊዮን በላይ የከተማ ነዋሪዎችን ተጎጂ ማድረጉን አንድ አለማቀፍ ጥናት አስታውቋል፡፡
በዩኒቨርሲቲ ኦፍ ካሊፎርኒያ አጥኚዎች የተከናወነውና ከሰሞኑ ይፋ የተደረገው ይህ ጥናት፣ አደገኛ የሆነ ከፍተኛ ሙቀት ተጋላጭነት በአለማቀፍ ደረጃ ባለፉት 34 ያህል አመታት በ200 በመቶ ያህል ጭማሪ ማሳየቱን አመልክቷል፡፡
በአለማችን በርካታ ሰዎች ለከፍተኛ ሙቀት የተጋለጡባቸው ቀዳሚዎቹ ከተሞች የባንግላዲሽዋ ዳካ እና የህንዶቹ ዴልሂና ካልካታ መሆናቸው የተነገረ ሲሆን፣ ባንግላዲሽ በየአየር ንብረት ለውጥና የህዝብ ብዛት ከመጠን ያለፈ ሙቀት ተጋላጭነትን ከሚያሳድጉ ዋነኛ ምክንያቶች መካከል እንደሚጠቀሱም ተዘግቧል፡፡

 ውድ የገና አባት፡-
ለገና ምንም ስጦታ አልፈልግም፤ አንድ ውለታ እንድትውልልኝ ግን እጠይቅሃለሁ። ይኸውም ለኮቪድ-19 መድሃኒት ፈልገህ እንድታመጣልንና ዓለምን እንድትታደግ ነው። በጣም አመሰግናለሁ።
ከፍቅር ጋር -ጆናህ፤ ዕድሜ- 8
ውድ የገና አባት፡
ኢሊያድ ጁኒዬር እባላለሁ። 4 ዓመቴ ነው። በጣም ጎበዝ ነኝ። ለገና ጥቂት አሻንጉሊቶች እንድታመጣልኝ እፈልጋለሁ። አመሰግናለሁ!
ውድ የገና አባት፡-
ለገና ስጦታ ከዚህ በታች የተዘረዘሩትን ብታመጣልኝ እወዳለሁ፡-
- ውሻ
- ድመት
- ኮምፒውተር
- ጣፋጮች
- ቪዲዮ ጌም
- አዲስ ቢስክሊሌት
ማይክል፤ ዕድሜ- 5
ውድ የገና አባት፡-
ለዘንድሮ ገና ትንሷን ፈረስ ብታመጣልኝ ይሻላል።
ያለበለዚያ ግን መነጋገር ይኖርብናል።
ሳሚ፤ ዕድሜ- 4
ውድ የገና አባት፡-
አይሁድ ነኝ፤ ግን በጣም እወድሃለሁ። ስለዚህ ለገና ስጦታ እንድታመጣልኝ እፈልጋለሁ። የማታውቀኝ ከሆነ ጸጉሬ ጥቁር፣ የዓይኔ ቀለም ቡኒ ነው።
ዴቪድ፤ ዕድሜ- 9
ውድ የገና አባት፡-
ለገና የምፈልገው አንድ ነገር ብቻ ነው። እሱም ሊዮናርዶ ዲካፒርዮን እቤቴ ይዘህልኝ እንድትመጣ ነው፡፡ ምክንያቱም እሱ ተወዳጅ ይመስለኛል፤ እናም ላገኘው እሻለሁ። ይህንን ካደረግህልኝ ባለውለታዬ ነህ። አመሰግናለሁ።
ሻውን ኔይል፤ ዕድሜ- 8
ውድ የገና አባት፡-
ለእነዚህ ጥያቄዎች መልስ ልትሰጠኝ ትችላለህ፡፡ በምስጢር እንደምይዘው ቃል እገባልሃለሁ።
1. ዕድሜህ ስንት ነው…?
2. ጊዜን ማቆም ትችላለህ…?
3. ስንት ህይወት ነው ያለህ…?
4. በቀን ስንት ኩኪሶች ትበላለህ…?
5. ብዙ ቋንቋ ተናጋሪ ነህ…?
6. በፍጥነት የምትጓዘው እንዴት ብለህ ነው…?
ለመልሶችህ አመሰግናለሁ። በሚቀጥለው ዓመት ለተጨማሪ ጥያቄዎች ተዘጋጅ።
ስቲቭ-፤ ዕድሜ -6