በራ የመስቀል ደመራ

የአደይ ችቦ እየፋመ እየጋመ
ኢዮሃ እያስገመገመ እየተመመ
የመስቀል ደመራ
በራ።
በራ የአዲስ ዘመን ችቦ
በመስከረም ሰብል አብቦ
ከዋክብቱን ፈነጠቀ
ርችቱን አንጸባረቀ
ተኳለ አዲስ ደመቀ
መስኩን በቀለም አዝርዕት፤ በጥበብ አጥለቀለቀ
ሸለቆው ተንቆጠቆጠ፤ ተራራው አሸበረቀ
ኢዮሃ ኢዮሃ አበባዬ፤ ምድር ህይወት አፈለቀ
ነጋ የአዲስ ዘመን ችቦ
ፈካ፣ ጸዴ አረብቦ
ሌሊቱ እንደጎህ ቀደደ፣ ጨለማው እንደቀን  ጠራ
እንደውቅኖስ ዕፀዋት፣ እንደጠፈር ኮከብ ደራ
ምድር ሥጋጃ ለበሰ፣ የጌጥ አልባሳት ተቀባ
ሰማይ በእልልታ አስተጋባ
ኢዮሃ መስከረም ጠባ።
ነጋ  የአዲስ ዘመን ችቦ፣ ምድር ሕይወት አፈለቀች
የምስራች አዝርእቷን፤ አዲስ ቡቃያ ወለደች
 የአደይ አበባን ለገሰች
ለአዲስ ዘመን አዲስ ብርሃን፤ አዲስ መስከረም ገበየች።
ነጋ፤ የአዲስ ዘመን ችቦ
ፈካ፤ ፀደይ አረብቦ
በራ፤ የመስቀል ደመራ።
(መስከረም- ፲፱፻፰፫ መስቀል አደባባይ)

ኤስኦኤስ ችልድረን ቪሌጅ  በአማራጭ ቤተሰብ ወይም ተቋም ውስጥ የሚያድጉ ወጣቶችን ተደራሽ የሚያደርግ የሶስት ዓመት ተኩል ኘሮጀክት ባለፈው ማክሰኞ መስከረም 10 በስካይላይት ሆቴል ይፋ አደረገ።
95 ሚሊየን ብር የተመደበለት ኘሮጀክቱ፤ “Leave No Youth Behind” ይሰኛል ተብሏል፡፡
በአማራጭ ቤተሰብ ወይም ተቋም ውስጥ የሚያድጉ ልጆች መሰረታዊ ፍላጎቶቻቸው የማይሟላላቸው ና በማወቅም ይሁን ባለማወቅ ለአድሎአዊ አስተዳደግ የተዳረጉ በመሆናቸው ለተለያዩ ማህበራዊ ችግሮች ተጋላጭ እንደሆኑ  ተጠቅሷል።
ኘሮጀክቱ  በእነዚህ ታዳጊ ወጣቶች ላይ ትኩረት በማድረግ በአድቮኬሲ፣ በፖሊሲና በስትራቴጂ እንዲደገፉ በተጨማሪም በቀጥታ ድጋፍ እንዲያገኙ ያደርጋል ተብሏል። በዚህ ኘሮጀክት አማካይነት  2 ነጥብ 8 ሚሊዮን ወጣቶችን የፖሊሲና የስትራቴጂ አመቺነትን በማስፈን  ተጠቃሚ እንደሚደረጉ የተገለፀ ሲሆን፤ በተጨማሪም በአዲስአበባ ከተማ በ11 ወረዳዎች የሚገኙ 1 ሺህ  400 ወጣቶች በቀጥታ ተጠቃሚ የሚሆኑበት ሥራ እ.ኤ.አ ከጁላይ 2022 አንስቶ መተግበር መጀመሩ ተጠቁሟል።
ለፕሮጀክቱ ትግበራ የገንዘብ ድጋፍ የተገኘው (DANDA) ከተባለ የዴንማርክ አለም አቀፍ የተራድኦ ድርጅት ሲሆን፤ በማማከር፣ የፕሮጀክት ቀረጻና ክትትል በማድረግ ረገድ ደግሞ ኤስ.ኦ.ኤስ ዴንማርክ ትልቅ ሚና እየተጫወተ እንደሚገኝ የኤስኦኤስ ችልድረን ቪሌጅ ዋና ዳይሬክተር አቶ ሳህለማርያም አበበ ገልጸዋል።
እ.ኤ.አ በ2022 የሕዝብ ትንበያ መረጃ መሰረት ከኢትዮጵያ ሕዝብ 70 በመቶ ያህሉ በወጣትነት የዕድሜ ክልል የሚገኝ ነው።

  ከዳሽን ባንክ ጋር የሁለትዮሽ መግባቢያ ሰነድ ተፈራርሟል



         ጎጆ ብሪጅ ሃውሲንግ  ትሬዲንግ ባለፈው ማክሰኞ መስከረም 10 በወዳጅነት አደባባይ ባዘጋጀው ልዩ መርሃ ግብር  ላይ ከዳሽን ባንክ ጋር የሁለትዮሽ መግባቢያ ሰነድ የተፈራረመ ሲሆን ጎጆ ብሪጅ ሀውስ ላደራጃቸው የተለያዩ ማህበራትም የካርታ ርክክብ አድርጓል።
በተጨማሪም ጎጆ ብሪጅ ሀውሲንግ  ከ7 ሺህ 400 በላይ አባላትን መዝግቦ ለ95 የሀገር ውስጥ ሮስካ ባለዕድለኞች  ዕጣ የማውጣት ሥነሥርዓት  ለማካሄድ መስከረም 10 ቀን 2015 ዓ.ም ቀጠሮ ሰጥቶ የነበረ ቢሆንም፣ አንዳንድ ደንበኞች ስማቸው በዕጣ ዝርዝር ውስጥ ባለመካተቱና  በቴሌግራም በተላከው  መልዕክት ላይ ስማቸው ባለመኖሩ ምክንያት ከባለዕቁብተኞች/ከደንበኞቹ/ በተነሳ ቅሬታ መሰረት ላልተወሰነ ቀን የዕጣ ማውጣት ሥነሥርዓቱ ተራዝሟል። ይህም አሰራሩን የበለጠ ግልፅና ታማኝ ያደርገዋልም ተብሏል ።
የጎጆ ሮስካ እቁብ ሞዴል ሰፊውን የማህበረሰብ ክፍል ተጠቃሚ ለማድረግ እንዲችል ቀጣዩን 20 ሺህ አባላት ያለበትን መደብ ቤት ፈላጊዎችን ለመድረስ ጎጆ ብሪጅ አንድ ስልት የቀየሰ መሆኑ የተነገረ ሲሆን ለዚህም በመጀመሪያ ዙር ለዕጣ የቀረቡ 7438 አባላት የጎጆ ብሪጅ ሀውስ አምባሳደሮች ሆነው ተሹመዋል። ይህም ለቀጣዩ ምዝገባ ቤት ፈላጊዎችን ለሚያመጡ አባላት ክፍያ ለመፈፀም የተዘጋጀ ነው ተብሏል። አባላቱ ተግተው ከሰሩ ከወርሃዊ ቁጠባ ነፃ ሊያደርጋቸው ስለሚችል የተሰጣቸውን የአምባሳደርነት ዕድል በመጠቀም ራሳቸውንና ቤት ፈላጊ ማህበረሰቡን እንዲጠቅሙ ጥሪ ቀርቧል።
የጎጆ ብሪጅ ሀውሲንግ ትሬዲንግ ኃላፊነቱ የተወሰነ የግል ማህበር የዕጣ ማውጣት ስነ ስርዓቱን ግልፅና  ፍፁም ታማኝ ለማድረግ ከአዲስ አበባ ዩኒቨርስቲ የቴክኖሎጂ ኢንስቲትዩት ጋር በጋራ እንደሚሰራ የተገለፀ ሲሆን፤ በቀጣይም ለበርካታ ቤት ፈላጊ የማህበረሰብ ክፍሎች ፍላጎታቸውን ለማርካት በርካታ ስራዎችን እየሰራ መሆኑ ተጠቁሟል።

  እንደ አንዳንድ በጉዳዩ ላይ ጥናት እንዳካሄዱ ፀሐፍት፤ በሚስጥራዊነታቸውና በድምቀታቸው የሚታወቁ የኢትዮጵያውያን ባህላዊ ክብረ-በዓላት ጥቂት ናቸው- ከነዚህ መካከል ኢሬቻ አንዱ ነው፡፡ “ኢሬቻ” በኢትዮጵያ ደጋማ ክፍሎች ዝናብ ማቆሙን የሚጠቁም የመጀመሪያው የኦሮሞ ባህላዊ ክብረ-በዓል ነው። በኦሮሞ ባህል በአንድ አምላክ ከሚያምነውና ዋቃ ከሚባለው የተፈጥሮ አምላክ ጋርም የሚዛመድ ነው የሚባለው እሬቻ፤ በየዓመቱ በመስከረም ማብቂያ አካባቢ የሚከበር ክብረ-በዓል ነው። ምንም እንኳን ይህ ክብረ በዓል በመላው ኢትዮጵያ በተለያዩ ቦታዎች ቢከበርም፤ በጣም በሰፊው የሚከበርበት ቦታ ደብረዘይት የሚገኘው ሆራ ሐይቅ ነው፡፡
እንደ ባህላዊ እሳቤው በኢትዮጵያ ያሉ የኦሮሞ ህዝቦች በደጋማው የኢትዮጵያ ክፍል ያለውን ሀብታቸውን፤ ማለትም ውሃን ስለሰጣቸው፤ ለፈጣሪ ምስጋናቸውን የሚያቀርቡበት ነው፡፡
ከግዙፉ ዋርካ ዛፍ ሥር ሣርና ለምለም ቅጠል ይነሰነሳል፤ ባህላዊው የቡና ማፍላት ሥርዓት ይካሄዳል፡፡ ይህ ሥነ ስርዓት ባለ ጎፈር ጀግና የሚታይበት፤ በአርሲ ኦሮሞ በቆዳ ቀሚስ ያማሩ ቆንጆ- ቆንጆ ሴቶች ተውበው የሚደምቁበት፤ ብዙ ኦሮሞ ሴቶች አደይ አበባ ይዘው የሚገኙበት፤ የሆራ ሐይቅ አስደናቂ ትርዒት ነው፡፡ ወጣት ወንዶች ወደ ክብረ-በዓሉ መጨረሻ አካባቢ ጭፈራ ይጀምራሉ፡፡ ያ ግዙፍ ዋርካ ለዘመናት የነበረ ነው፡፡ የገጣሚ ሎሬት ፀጋዬ ገ/መድህንን “የዋርካው ሥር ትንግርት” (oda oak oracle) ያስታውሰናል፡፡ በመጨረሻም ብቸኛው አባ ገዳ -በገዳ ሥርዓት የተመረጡት ባህላዊ መሪ- ከነግርማ- ሞገሣቸው ይታያሉ፡፡ ይህ ፅሑፍ ሲፃፍ በኢትዮጵያ 1992 ነው፡፡ አባ- ገዳው ያኔ 90 ዓመታቸው ነበር፡፡
የኢሬቻ ባህላዊ ክብረ- በዓል ምናልባት በሺዎች ከሚቆጠሩ ዓመታት በፊት በአባይ ዳርቻ ይኖሩ የነበሩ የኩሽ ህዝቦች የጀመሩት ሳይሆን አይቀርም፡፡ በአጠቃላይ መንፈሱ በአንድ አምላክ ከማመንና የተፈጥሮን ቁጣ ከሚያረግበውና የተፈጥሮን ህግ ይደነግጋል በሚል ከሚታመነው ከዋቃ ጋር ተጣምሮ የተመሰረተ እምነት ነው፡፡ አማንያኑ ውለታ ይጠይቁበታል፡፡ ይሳሉበታል፡፡ ልጅ እንዲወልዱ ይለማመኑበታል፡፡ ጤናና ሀብት ይመኙበታል፡፡
በመሰረቱ፤ ሆራ ሀይቅ አካባቢ የሚከበረው ኢሬቻ በዓል፤ ከሁለት ክብረ በዓላት አንዱ ነው። የመጀመሪያው ትክክለኛ ስሙ “መልካ-ኢሬቻ” ነው፡፡ ሌላኛው ክብረ-በዓል “ጠራራ-ኢሬቻ” ሲሆን የሚከበረው በተራሮች አናት ላይ ነው፡፡
የክብረ በዓል ማዕከላቱ የተቀደሱ ዛፎች አናቶች ላይ የሰፈሩት መንፈሶች ሲሆኑ በተለይ ጥንታዊ የሆነ የጥድ ዛፍ አካባቢ፤ ቦታ ይመረጥና አማንያኑ ይሰበሰባሉ፡፡ የእንስሳት ደም በዛፎቹ ሥር ይፈስሳል፡፡
ግንዱ ቅቤ፤ሽቶ እና ካቲካላ ይቀባል፡፡ ዛፉ ሥር ምግብ ተከፋፍሎ ይበላል፡፡ ቡና፤ጠላ ይጠጣል፡፡ የተጠበሰ ሥጋ፤ አረቄና፤ የተጠበሰ በቆሎ ይታደላል፡፡
ይህ ክብረ-በዓል አብዛኛውን ጊዜ የሚከናወነው መስቀል (“የዕውነተኛው መስቀል መገኛ በዓል”) በዋለ በሚከተለው እሁድ ነው፡፡ ስለዚህም ወደ መስከረም መጨረሻ ግድም ነው ማለት ነው፡፡
ዛር- የዛር ዳንኪራ- የመንፈስ ሐሴትና ዘመናዊ ዳንስ
(በ”ሔና ሙን” የተጠና)
ስለ ዛር ብዙ ነገር ይባላል፡፡ የሚከተለው ስለ ዛር መሠረታዊ መነሻ የሚጠቀስ አንድ ንድፈ ሀሳብ ነው፡፡ የዚህን ተቃራኒ የሚጠቅሱም አሉ። ዛር አንዳንድ የዓለም ክፍሎች ዛሬም በተግባር የሚታይ ነው፡፡ በአንዳንድ ቦታዎች ደግሞ በህግ የታገዳል፡፡ ያም ሆኖ ግን ሥነ- ስርዓቱ በሚሥጥር ይካሄዳል፡፡ አንድ ጊዜ በዛር ሥርዓት ውስጥ በምስክርነትም ሆነ በመካፈል ከገባችሁ ስሜታችሁ  ሊለውጥ የሚችል ጠንካራ ተሞክሮ ያጋጥማችኋል፤ ይላሉ ጠበብቱ፡፡
የእኔ ግንዛቤ ይላሉ ሔናሙን፤ ዛር እንደአንድ ራስን ለማንፃት እንደሚካሄድ መንፈሰዊ ዳንስ ቀና አመለካከት ወይም ቅዱስ ልቡና ሊቸረው ይገባል የሚል ነው፡፡ እንደተመክሮ ስናየው ደግሞ ዛር መንፈሳዊ ኃይል የሚሰጥና በስሜት  የሚንጥ እንቅስቃሴ ነው፡፡
ዛር፤ በሱዳን የተጀመረና ጥንታዊ የምናባዊ -ምጥቀት ዳንስ መሆኑን ብዙ ምሁራን ይስማማሉ፡፡ ዛር፤ ከሱዳን ተነስቶ ወደ ብዙ ቦታዎች የተስፋፋ ሲሆን ጥንታዊቷ ግብፅ አንዷ ማረፊያው ናት፡፡ ከጊዜ በኋላ ዛር - አለብን የሚሉ ሰዎች የራሳቸውን ትርጓሜና ዘይቤ አክለውበታል፡፡ ይሄ የተለያየ ትርጓሜ የዛርን ምንነት አወዛጋቢ እንዳደረገውም ይገመታል፡፡
በጥንታዊቷ ሱዳን ልጃገረዶች የሚያገቡት በጣም በልጅነት ዕድሜያቸው ነበር፡፡ ከዚያም ወዳገባቸው ሰው መንደር ይወስዳሉ፡፡ አንድም በልጅነት በማግባታቸው፤ አንድም ከቀዮአቸው ርቀው ሰው መንደር በመሆናቸው፤ የመደበርና ተስፋ- የመቁረጥ የመንፈስ ስብራት ይፈጠርባቸዋል ተብሎ ይታመናል፡፡ በዚህ እሳቤ መሰረት ወንድየው ፤መንደሩንና የሙሽራይቱን ቤተሰብ ወይም መንደራቸውን፤ ወደ “ባለዛር” እንዲመጡ ይጋብዛል፡፡
በዛሩ ሥነ ስርዓት ወቅትም፤ ልጃገረዷን እንድታዝንና እንድትታመም ያደርጋትና የያዛት “ሠይጣን” ወይም “መንፈስ” እንዲወጣላት ይደረጋል፡፡ ባለዛሩዋ እየጨፈረች ሠይጣኖቹን በማጫወትና በማባበል ልጅቷን ለቅቀው እንዲወጡና ወደ ራስዋ ሰውነት እንዲገቡ፤ ከዚያም ከባድ እስክስታ፤ መንቀጥቀጥና መንዘፍዘፍ እንዲሁም መርገፍገፍ፤ በማድረግ የገዘሳ ኃይሏን ከውስጧ በማውጣት እሷንም ለቅቀው እንዲሄዱ ታደርጋለች፡፡ ስነ ስርዓቱ እየሞቀና እየጠነከረ ሲሄድ ባለዛሩዋ (በአበሻ አባባል “አዶክበሬዋ”) ጭንቅላቷን ክፉኛ በመነቅነቅ ራሷን እስክትስት ድረስ ታሽከረክረዋለች፡፡ ለዚህ ምክንያቱ ሠይጣኖቹ በመጨረሻ ሙጥኝ የሚሉት ፀጉር ላይ ነው ተብሎ ስለሚታመን ነው፡፡
በዛር ሥርዓት ጊዜ ድቤ በቅኝት ይመታል-ብዙ ዓይነት ጭፈራና ዳንኪራ ይካሄዳል። ይህም ሥርዓትን በወጉ የተከተለና ለዛሩ ስኬትም ስፈላጊ ነው፡፡ የድቤው ምት ቀስ ብሎ የሚጀምርና የተያዘውን ሰው ስሜት በዝግታ እየተጫነና እየተዋሃደ እንዲቆጣጠር ተደርጎ ሲሆን፤ እግረ- መንገዱን መንፈሶቹን እያባበለ “ከታማሚዋ” አውጥቶ ወደ አዶ- ከበሬዋ (ባለዛሯ) ሰውነት እንዲገባ የሚያደርግ ነው፡፡ የዳንሱ ምት እየጨመረ፤ እየጋለ፤ እየናረ ሄዶ፤ የጨፋሪዋም እንቅስቃሴ ፍፁም በአስገራሚ ፍጥነት ይቀጥልና በመጨረሻ ባለውቃቢዋ ተዝለፍልፋ ትወድቃለች፡፡ ድቤዎቹና ጭፈራዎቹ እንግዲህ ለባለዛሯና ለበሽተኛዋ መጠበቂያ መከታ ናቸው፤ ማለት ነው፡፡
ቀጥሎም ምግብና መጠጥ ይታደላል። ሙሽራይቱ ደስተኛ መስላ ከታየች ዛሩ ተሳክቶለታል ማለት ነው፡፡ (ዛር በዕውነት ሠይጣንን ማባረሪያ (ማስወጫ) ነው ወይስ ሙሽራይቱ ወዳጆቿንና ቤተሰቦቿን በማየትዋ መንፈሷ ሽቅብ ከፍ ብሎና ስሜቶችዋ ያሻቸው ተሟልቶላቸው ነው?)  
በአንዳንዶች አገላለፅ ፤ ዛር በሥርዓተ - ሂደቱ ውስጥ ድቤ በመምታትና በመደነስ/ በመደንከር “የታመሙ” ሰዎች “የማዳኛ ዕምነት” ነው፡፡ ዛር የአባት- ሥርዓት ባለበት ባህል ውስጥ ሴቶች ዕውቀትን የሚጋሩበት ለጋሥ ማህበረሰብ ነው ለማለትም ይቻላል፡፡ አብዛኞቹ ባለዛሮች ሴቶች ናቸው፡፡ ተሳታፊዎቹም/ ታዳሚዎቹም ቢሆኑ ሴቶች ናቸው፡፡ ብዙ ፀሐፍት ያዢው መንፈስ ወንድ መሆኑንና የምትያዘው ግን ሴት መሆኗን ይጠቁማሉ፡፡
በአጠቃላይ ግን ሥርዓቱ በአባት - ሥርዓት ውስጥ ለሴቶች እፎይታን የሚሰጥ ነው እየተባለ ይነገራል፡፡
የዛር ሥርዓት በሱዳን በ1820 ተጠናክሮ የተቋቋመ ሲሆን በሸሪያ ህግ መሰረት በ1983 በህገ ወጥነት ታግዷል፡፡ ሆኖም እንቅስቃሴው ከመመንመን ይልቅ እየተባባሰ ሄዷል፡፡ ድቤዎቹም መመታታቸው ቀጥሏል፡፡
ዛር ሊወረስ ይችላል የሚሉ አሉ፡፡ ሱማሊያዊው ዲሪዬ አብዱላሂ፤ ዛር ከጥንት የአፍሪካ አማልክት መካከል ወደዚህ ዘመን የቀረ እምነት ነው- ዛር በምዕራቡ ዓለም ቩዱ (voodoo) እንደሚባለው ነው፡፡ የጥንቱ የአፍሪካ አማልክት ሁለት ነበሩ፡፡ አንዱ አዙዛር (ከኦሲሪስ ጋር የሚዛመድ ወንድ አምላክ) ናት፡፡ አውሲቱ  (በምዕራቡ አይሲስ በመባል የምትታወቀው ሴት አምላክ) ናት። ዛሬም በሶማሊያ ነብሰ-ጡሮች በሰላም እንዲገላገሉ ስለት የሚያገቡላት አምላክ ናት፡፡
እንደ ዲሪዬ አገላለፅ፤ በተለይ ዕድሜያቸው በገፉ ሴቶች የሚከበር የዳንስ ክብረበዓል ነው ይለዋል፡፡ ይህ እንግዲህ በጥንቶቹ የአፍሪካ ሃይማኖቶች ውስጥ አሮጊት ሴት ቀሳውስት የነበሩበት ዘመን ፣መሆኑ ነው፡፡ በዚያን ዘመን ዕምነት፤ ወጣት ሴቶች በተለይ ያላገቡ ሴቶች በዛሩ አይጎበኙም ነበር ይባላል፡፡
በዓለም ላይ በርካታ የዛር ተከታዮች ያሉት በሱዳን፤ ኢትዮጵያና ሶማሊያ ነው፡፡ ከዛሬዋ  ግብጽ የጠፉት የዛር ልማዶች በነዚህ አገሮች ዛሬም አሉ፡፡ በዛሬ ዘመን ዛር ለተጨነቁ ወይም ለተረበሹ ሰዎች እንደመዝናኛና እንደመንፈሳዊ ማዳኛ የሚያገለግል ሆኗል፡፡ በተደረጉት ጥናቶች መሰረት፤ የሚሰዋው እንስሳ የዚህ ዘመናዊ ክብረ- በዓል አካል ሊሆንም ላይሆንም ይችላል፡፡

ላለፉት 20 ዓመታት በልጆች ንባብ ላይ በመስራት የሚታወቀው “ኢትዮጵያ ሪድስ”፣ ሦስተኛውን ዓመታዊ የልጆች ንባብ ጉባኤ፣ “በንባብ ልምድ የዳበረ የልጅነት ዕድገት” በሚል መሪ ቃል፣ ከትላንት በስቲያ ሐሙስና ትላንትና  በሳፋየር አዲስ ሆቴል አካሄደ፡፡
በመርሐግብሩ ላይ የትምህርት ሚኒስቴር ፣ የኢትዮጵያ ብሔራዊ ቤተ-  መጽሐፍትና ቤተ - መዘክር ኤጄንሲ( ወመዘክር) ፣ የልጆች መጽሐፍት ደራሲዎች ፣ በዘርፉ የተሰማሩ ባለሙያዎችና ጥሪ የተደረገላቸው እንግዶች ተገኝተዋል።
በጉባኤው በትምህርት ሚኒስቴርና በዩኤስአይዲ የተሰራው የልጆች የንባብ ክህሎት ምዘና 2021 ጥናት፣ በትምህርት ሚኒስቴር የትምህርት ምዘናና ጥናት ዳይሬክቶሬት ዳይሬክተር ዶ/ር ኢፋ ጉርሙ የቀረበ ሲሆን፤ በልጆች የንባብ ባህል ልምድ ላይም ውይይት ተደርጓል።
 አዲሱ የትምህርት ካሪኩለም የልጆችን የንባብ ልምድ ከማዳበር አንጻር ምን ይመስላል የሚለው በትምህርት ሚኒስቴር ተወካይ ቀርቧል።
 በታዋቂ ደራሲዎች የተጻፉና በ”ኢትዮጵያ ሪድስ” የታተሙ የልጆች መጽሐፍት ምረቃ የጉባኤው አካል ነበሩ። የህይወት ዘመን የልጆች መጽሐፍት ንባብ ላይ ትልቅ አስተዋጽኦ ላደረጉ ግለሰብና ደራሲዎችም እውቅና ተሰጥቷል።

 የማውቃቸውን ሰዎች እጠላለሁ፡፡ መልከ መልካም እናቴ ካልጠፋ ወንድ ፉንጋ አባቴን መርጣ አገባች፡፡ ስወለድ የአባቴን መልክ ይዤ ወጣሁ፡፡ ታናሽ ወንድሜ “ዮዮ” አሥር አመቱ ነው፡፡ የእናቴን ዓይን፤ አፍንጫ፤ ከንፈር፤ ጥርስ፤ መልክ ቀይነትን ይዟል፡፡ አንደበቱ ይጣፍጣል፡፡ አዕምሮው ብሩህ ነው፡፡ ጥሩ ውጤት ያመጣል። አስተማሪዎቹ ይወዱታል፡፡ ከግቢ ውጪ ያየው ሰፈርተኛ ጠርቶ ይስመዋል፡፡ ከትምህርት ቤት ሲመለስ ቤቱንና ግቢውን ያምሳል፡፡ ደጅ ከጓደኞቹ ጋር ወጥቶ ይጫወታል፡፡ እኔ እንደዚህ ዓይነት የልጅነት ጊዜ አልነበረኝም፡፡ ጉንጬን አልተሳምኩም፡፡ በዕቃቃ ጨዋታ ላይ ለሚስትነት አልታጨሁም፡፡ በዘመዶቼ ሰርግ ላይ አበባ በታኝ አልተደረግኩም፡፡ ኤለመንተሪና ሃይስኩል እየተማርኩ መልሱን የማውቀውን ጥያቄ እጄን አውጥቼ ለመመለስ እፈራ ነበር፡፡ ፕረዘንቴሽን ሲባል ክፍል አልገባም፡፡ “አመመኝ” ብዬ ቤት እቀራለሁ፡፡ አባቴ ምኔን እንዳመመኝ ይጠይቀኛል፡፡ “ሐኪም ቤት እንሂድ?” ይለኛል። ጥያቄው ያናድደኛል፡፡ እልህ በደም ሥሬ ይመላለሳል፡፡ የፈተና ውጤቴን በመድፈን ላካክሰው እሞክራለሁ፡፡ ውርደት ይሰማኛል። የማጠናው ለበቀል ነው፡፡ ክፍል ውስጥ አልሳተፍም፡፡ የምቀመጠው መጨረሻና ጥግ ላይ ነበር፡፡
የክፍል ሥራዎችን ከማንም ተማሪ ቀድሜ ሠርቼ እጨርሳለሁ፡፡ ዴስኬን ለቅቄ አስተማሪው ያለበት ፊት ድረስ ሄጄ ማሳረም ግን ይከብደኛል። እየዞረ የሚከታተል ከሆነ ሲመጣ ጠብቄ አሳያለሁ፡፡ የውጤት ቀን የፈተና ወረቀቶቼን ስቀበል መምህራኖቼ አያምኑኝም። የኮረጅኩ ይመስላቸዋል፡፡ ትምህርት ቤት በሌሊት ተነሥቼ እሄዳለሁ፡፡ ጥቁር ሰሌዳው ላይ በቤት ሥራነት የተሰጡ ጥያቄዎችን በወዳደቁ ቁርጥራጭ ጠመኔዎች ተደብቄ መስራት ያስደስተኛል፡፡ እንደ መምህር እየተንጎራደድኩ የምቀመጥበትን ዴስክ ከተለያዩ አንግሎች ከርቀት አየዋለሁ፡፡ አንገቴን ደብተሬ ላይ ደፍቼ እዚያ ወንበር ላይ ነበርኩ፡፡ ማንም አላየኝም፡፡ እግዜርም ከላይ ሆኖ የማያየው ሰው ይኖር ይሆን እንዴ? አጠገቤ የሚቀመጠው ትልልቅ ቢጋሮች ያሉት መነፅር የሚያደርግ ቀጭን ረዥም ልጅ ነው፡፡ አፉ ይሸታል፡፡ ጥርሶቹ ቢጫና የተወለጋገዱ ናቸው። የተያየነው ከእርሱ ጋር ነው፡፡ የጥያቄዎችን መልስ ከእኔ ደብተር ይገለብጣል፡፡ የመነፅሩ መስታወት ላይ የራሴን ነፀብራቅ አዘውትሬ አይ ነበር፡፡ ለረጅም ጊዜ በመነፅር መስታወት ውስጥ ያለች ትንሽዬ ሪፍሌክሽን ብቻ እንደሆንኩ ይሰማኝ ነበር፡፡
እናቴን በመራጭነቷ አምርሬ እረግማታለሁ። በአባቴ ተመራጭነት አዝንበታለሁ፡፡ በወንድሜ ውበት እቀናበታለሁ፡፡ ለምን ቆንጆ ሆነ? …የሚመርጠኝ አላገኘሁም፡፡ የተለየሁ ብሆን፤ ነገሮችን መቆጣጠር ብችል፤ ሰዎች ልብ ቢሉኝ እወድ ነበር፡፡ የሚያምር ገላ እንዲኖረኝ እየተመኘሁ ነው ያደግኩት፡፡ የለየልኝ አኮፈንች ወጣኝ፡፡ ኮፍያ ያለው ሹራብ ለባሽ ሆኜ ቀረሁ። ኢንተርኔት ከዚህ ዓለም ያመለጥኩበት መስኮት ነበር፡፡ የማያውቁኝ ሰዎች አዲስ ሰው የመሆንን ዕድል አይሰጡኝም። ሶሻል ሚዲያ ላይ ለመሆን የወሰንኩትን ነኝ። ስሜን፤ ፆታዬን፤ የተወለድኩበትን ቦታና ጊዜ፤ የተማርኩበትን ትምህርት ቤት … ቀይሬ አካውንት መክፈት እችላለሁ፡፡ ከማላውቃቸው ሰዎች ጋር የተሰማኝን ሜሴንጀር ላይ በቴክስት አወራለሁ። ማንም አይዳኘኝም፡፡ በትላንቴ አይሰፍረኝም። ከሰዎች ጋር ለመግባባት በሥጋ መገለጥ አይጠበቅብኝም፡፡ ጊዜው ሰዎች በዓይን ካላዩት ሰው በፍቅር የሚወድቁበት ነው፡፡ ከማያውቀኝ ከማላውቀው ሰው ጋር ረዥም ርቀት አወራለሁ። በአካል ቢርቁም በመንፈስ ቅርብ የሆኑ ሰዎች አሉ፡፡ ቴክኖሎጂ ድንበር አልባ ዓለም ፈጥሯል፡፡ እዚህ ሆኜ እዚያ ነኝ። “ያ” በሁሉ ቦታ የመገኘትን አምላካዊ ስሜት ያላብሰኛል፡፡ በየቀኑ ወደ ሕይወቴ አዳዲስ ሰዎች ይገባሉ፡፡ ቅርብ ያሉት ይርቃሉ፡፡ ሩቅ ያሉት ይቀርባሉ፡፡ ስሌቱ ምንድር ነው?
ኢንተርኔት እየተጠቀምኩ ባይሆንም አላወራም፡፡ ሳሎን ሶፋ ላይ ተቀምጬ የቴሌቪዥን ቻናሎችን እቀያይራለሁ። የማየው አርት ፖለቲሳይዝድ እንደሆነ ነው፡፡ ሾው፤ ሙዚቃዉ፤ ድራማው፤ ኢንተርቪው፤ዶክመንተሪው … ፕሮፓጋንዳ ነው። ብሰላችም ወደ ደጅ አልወጣም፡፡ “እሽሽሽ” የሚል ወይም ስርጭት ያልጀመረ ቀስተ ደመናማ ቀለሞችን የሚያሳይ ጣቢያ ላይ አድርጌው እቀመጣለሁ፡፡ ሲደክመኝ ቴሌቪዥኑን አጥፍቼ የተዘጋ ክፍሌ ውስጥ በዝምታ አሳልፋለሁ፡፡ ነጭ ኖራ የተቀባ ኮርኒሴ ላይ ዓይኖቼን እተክላለሁ። ተጋድሜ ስመለከተው ለስላሳ ኖራ ነው፡፡ ርቀቱ ግምቴን እንድጠራጠረው ያደርገኛል። ተነሥቼ አልጋዬ ላይ ቆሜ እንጠራራለሁ፡፡ እጆቼ አይደርሱልኝም፡፡ ትራሴን አመቻችቼ እቆምበታለሁ፡፡ ጣቶቼ የኮርኒሱን ገላ ይረማመዱበታል፡፡ ኮርኒሱ ከሩቅ እንዳየሁት ለስላሳ አይደለም፡፡ ችፍርግርግ ደቃቃ ዐተር መሳይ ፍንጥርጣሪዎቹ ይሸክካሉ፡፡
አንዳንዴ ለእኛ ከቀረቡት ሰዎች ይልቅ የራቁን ሰዎች አሳምረው ያውቁናል፡፡ ከአንድ እናት ተወልደው በአንድ ጣሪያ ሥር ከአደጉ ወንድምና እህት በላይ አራምባና ቆቦ ያሉ ሰዎች ይሳሳባሉ፡፡ ልብ ለልብ ይግባባሉ፡፡ እንጀራ ጠቅልለን የምናጎርሰውን ሆድ አናውቅም። አንዳችን የአንዳችንን ልብስ ለብሰን ስንሳሳቅ የምንተዋወቅ እንመስላለን፡፡ እንደ ወንድምና እህት የወረስናቸው ዓይኖችና ጆሮዎች ተመሳሳይ ናቸው፡፡ እርስ በእርስ ግን አንተያይም፡፡ አንሰማማም፡፡ ዓይኖቻችን የሩቅ ሰው ያያሉ። ጆሮዎቻችን ባይተዋሩን ያደምጣሉ፡፡ በስጋ እንጂ በመንፈስ አልተዛመድንም፡፡
(ከእሱባለው አበራ ንጉሤ “ትዝታሽን፤ ለእኔ ትዝታዬ፤ ለአንቺ” መጽሐፍ የተወሰደ፤ ሐምሌ 2012 ዓ.ም)

 ተሳታፊዎች፡
ሃዊ ሽጉጥ-ክሊኒካል ሳይኮሎጂሰት
ብሩክ ገ/ማርያም-ዴቨሎፕመንታል ሳይኮሎጂስት
ወንድወሰን ተሾመ-ካውንስሊንግ ሳይኮሎጂሰት
መግቢያ
በየትኛውም የዓለም ማዕዘን ወላጆች የስራ ጫና ሲበዛባቸው በስራ የሚያግዛቸውን፣ ህይወታቸውን የሚያቀልላቸውን፣  እነሱን ተክቶ ልጆቻቸውን የሚንከባከብላቸውን አጋዥ ይፈልጋሉ፡፡ በዚህም ረገድ የቤት ሰራተኞች አገልግሎት ትልቁን ቦታ ይይዛል። በአብዛኛውም ጊዜ አያሌ የቤት ሰራተኞች የወላጆች እና የልጆች ደጋፊ ከመሆን አልፈው የቤተሰብ አካል እስከሚመስሉ ድረስ ግልጋሎታቸውንና ድጋፋቸውን በቅንነትና በትጋት ሲሰጡ ይስተዋለል፡፡ ነገር ግን አንዳንድ ጊዜ እነዚህ ደጋፊና አቃፊ ይሆናሉ ተብለው ቤታችን ያስገባናቸው አንዳንድ አጋዦች በተለያየ ምክንያት ተነሳስተው የወንጀልን ስራም የሚሰሩበት አጋጣሚ ሲፈጠር ይስተዋላል፡፡
የዚህ ፅሁፍ ዋና ዓላማ በቅርቡ በከተማችን በቦሌ ክፍለ ከተማ አራብሳ ኮንዶሚኒየም ውስጥ በሁለት ህፃናት ላይ በተከሰተው አስደንጋጭ ወንጀል ዙሪያ የሚያጠነጥን ሲሆን፤ ጉዳዩን ከስነልቦናና ከማህበራዊ መስተጋብር አንፃር በመቃኘት ለወላጆች፣ ለቤት ሰራተኞች፣ ለሰራተኛ አገናኝ ደላሎችና ለሌሎች ለሚመለከታቸው አካላት ዘርፈ ብዙ ሃሳቦችን በመስጠት ለማወያየት ታስቦ የተዘጋጀ ነው፡፡
ይሄ ፅሁፍ በዋናነት ሶስት ክፍሎችን የያዘ ሲሆን እነሱም፡
በቤት ሰራተኞች የተገደሉ ህፃናት ዓለም አቀፍና አገራዊ አስደንጋጭ ክስተቶች
ህፃናትን ለመግደል የሚገፋፉ ስነልቦናዊ ምልከታዎች
ችግሩን ለመፍታት ምን መደረግ አለበት
ፅሁፉ ከላይ በተጠቀሱት ሶስት ርዕሶች፣ በሶስት ክፍል በየሳምንቱ በዚሁ ጋዜጣ የሚቀርብ ይሆናል፡፡
በዛሬው ፅሁፍ በተለያዩ አገሮች የተፈፀሙ ግድያዎችን መጥነን እናቀርባለን፡፡ በዚህም መሰረት በተጠቀሱት አገራት በህፃናት ላይ የተከሰቱትን ግድያዎች ሁኔታ፣ የፍርድ ሂደት፣ በገዳዮቹ የተሰጡ ምክንያቶችና በተለያዩ አካላት የተሰጡ አስተያየቶችን እንደ መረጃዎቹ ስፋትና ጥበት ለመዳሰስ እንሞክራለን፡፡

በቤት ሰራተኞች የተገደሉ ህፃናት ዓለም አቀፍና አገራዊ አስደንጋጭ ክስተቶች
የተባበሩት አረብ ኢምሬትስ
በተባበሩት አረብ ኢምሬት የሻርጃህ የህዝብ አቃቤ ህግ አንዲት ኢንዶኔዢያዊ የቤት ሰራተኛ አንዲትን የዘጠኝ ወር ሴት ህፃን ልጅን በመደብደብ፣ መሬት ላይ በመጣልና ከዚያም የቤት ዝንቦችን ለመግደል በሚያገለግል የሌሊት ወፍ ማባረሪያ ጭንቅላቷን በመምታት በነፍስ ግድያ ተከሳ ፍርድ ቤት ቀርባለች። ህፃኗ ልጅ በወቅቱ በደረሰባት መደብደብ የራስ ቅል ስብራት ያገጠማት ሲሆን በኋላም በሆስፒታል ውስጥ ድጋፍ ሊደረግላት ቢሞከርም በደረሰባት የከፋ ጉዳት ምክንያት ህይወቷ አልፏል ሲል የአገሪቱ አቃቤ ህግ ተናግሯል። የፎረንሲክ ምርመራ ውጤትና ሌሎች ተጨማሪ ማስረጃዎችም ይህንኑ አረጋግጠዋል። በምርመራ ወቅት ሰራተኛዋ ሕፃኗን - ሳላማን - መሬት ላይ እንደወረወረች እና ከዚያም ብዙ ጊዜ እንደመታቻት ተረጋግጧል፡፡ ፍርድ ቤቱ የወንጀል ድርጊቱን ካረጋገጠ በኋላ ብይን ሰጥቷል። ብይኑም የሕፃኑ ወላጆች ኪሳስን (በእስልምና ህግ መሰረት የሚቀጣ ፍትህ) አይን ላጠፋ አይን (eye to eye) or (Retributive Justice) እንዲካሄድ ወስኗል፡፡   
ከፍርድ ቤቱ ብይን በኋላ የሕፃኑ አባት በእነዚህ ቀናት ሁሉ ቅዠት ውስጥ እንደነበሩ የተናገሩ ሲሆን፤ አሁን አጥፊዋ የሚገባትን በማግኘቷ እፎይታ እንዳገኙ ገልጸዋል። እስካሁንም ድረስ የልጃቸውን መጥፋት መቀበል እንደተሳናቸው በመግለፅም፤ “ለሁላችንም ልጆች ደህንነት እንጸልይ” ብለዋል።
2.  ናይጄርያ
ሁለተኛው የወንጀል ድርጊት ወደ ናይጄሪያ ይወስደናል:: የወንጀል ድርጊቱ የተፈፀመው በ16 ዓመቷ የቤት ሰራተኛ  ሲሆን የ2 አመት ህጻን ነው አንቃ የገደለችው፡፡
ተጠርጣሪዋ የ16 አመት ወጣት Hope Istifanus (ሆፕ እስቲፋነስ) ከሟች ወላጆች ጋር በሰራተኛነት ተቀጥራ ትኖር ነበር፡፡ በናይጄርያ በሰፊው የሚነበበው “ዘ ኔሽን” የተባለ ጋዜጣ እንደዘገበው፤ የ16 አመቷ የቤት ሰራተኛ Somkenechukwu (ሶምኬኔቹኩ) የተባለች የሁለት ዓመት ሴት ሕፃን ልጅን አንቃ ከገደለች በኋላ ሕፃኗን ምንም እንዳልተፈጠረባት ለማስመሰል በአልጋዋ ላይ አስተኝታት እንደነበረ፣ በዚህም ወቅት አንድ ስሙ እንዲጠቀስ ያልፈለገ ጎረቤት እንደገለፀው፣ የሟች እናት ከገበያ ስትመለስ ልጇን አልጋ ላይ ተኝታ ያየቻት መሆኑን እንደነገሩትና ሰራተኛዋም  ልጅቷን ምግብ እንዳበላቻት፣ እንዳጠበቻት እና ቤት ውስጥ ትንሽ ከሮጠች በኋላ እንደተኛች እንደነገረቻቸው የጠቆመ ሲሆን በወቅቱም እናትዬዋ  ምንም አይነት ጥርጣሬ እንዳልነበራት ገልፆ ተናግሯል።
ሆኖም እናት ህፃኗን ከአራት ሰአት በላይ ብትጠብቃትም ስላልነቃች ልትቀሰቅሳት ወስና ለመቀስቀስ ብትሞክርም  ሶምኬንቹኩን ለማንቃት ያደረገችው ጥረት ውጤት አልነበረውም፤ በሕፃኗ ላይ ምንም አይነት ትንፋሽ አልነበረም። በዚህም ተደናግጣ  እናትየዋ ህፃኗን ከሰራተኛዋ ጋር በፍጥነት ወደ ሆስፒታል ይዛት ብትሄድም ህፃኗ በህይወት እንደሌለች እና በህፃኗም ላይ የመታነቅ ምልክት እንዳለ ለእናትዬዋ ነግረዋታል ሲል ገልጧል። ከዚሀም በኋላ የሁሉም ሰው አይን በጥርጣሬ ወደ ቤት ሰራተኛዋ የዞረ ሲሆን በወቅቱ በተደረገው ምርመራም ሰራተኛዋ “ሰይጣን አስቶኝ ድርጊቱን ፈፅሜያለሁ” የሚል የዕምነት ክህደት ቃሏን መስጠቷ ተዘግቧል፡፡
1.3. ሩዋንዳ
 የሩዋንዳ የምርመራ ቢሮ (RIB) Gasabo (ጋሳቦ) በተባለ ቦታ የዘጠኝ ዓመት ወንድ ልጅ የሆነውን Davis Rudasingwa Ihirwe በመግደል የተጠረጠረችውን ሶላንጅ ኒራንጊሩዋንሳንጋ የተባለች የ37 ዓመቷ ሴት በቁጥጥር ስር ያዋለ ሲሆን ክስተቱም በጋሳቦ ወረዳ በንደራ ሴክተር በተባለ ስፍራ ውስጥ የተከሰተ ነው።  የሩዋንዳ የምርመራ ቢሮ (RIB)  ቃል አቀባይ የሆኑት ቲዬሪ ሙራንጊራ  ለኒው ታይምስ እንደተናገሩት፤ በምርመራው ሴትየዋ ተጎጂውን እንደገደለች የሚያሳዩ  ማስረጃዎች ተገኝተዋል፡፡ ወንጀለኛዋም በምርመራው ወቅት መግደሏን በሰጠችው የዕምነት ክህደት ቃል እንዳሳወቀች ተናግረዋል። ነገር ግን ልጁን ለመግደል ያነሳሳትን ምክንያት በተመለከተ ምንም መግለጫ አልሰጡም፡፡ በወቅቱም  (RIB)  ቃል አቀባይ የሆኑት ቲዬሪ ሙራንጊራ፣  ግድያ ወንጀል መሆኑን ህብረተሰቡን በማሳሰብ ወንጀሉን የፈፀመ ሁሉ ለፍርድ መቅረብ እንዳለበት እንዲሁም ሰዎች ከሰራተኞቻቸው ጋር ጥንቃቄ እንዲያደርጉ አሳስበዋል። አንድ ስሙ እንዳይጠቀስ የፈለገ የቤተሰቡ ጓደኛ እንዳለው፤ ኢሂርዌ የተገደለው እሁድ እለት እቤት ውስጥ የት/ቤት የቤት ስራውን ሲሰራ ነው። አባቱ በወቅቱ ለስፖርት ሩጫ በወጡበትና እናቱም ቤት ባልነበሩበት ወቅት ነው በማለት ሁኔታውን ገልጧል፡፡
4. ደቡብ አፍሪካ
 በደቡብ አፍሪካ Hazyview, Mpumalanga ነዋሪዎችን ከቤታቸው ነቅሎ ያስወጣ ክስተት እንደ አውሮፓውያን አቆጣጠር በታህሳስ 3 2021 ዓ.ም.የተፈጠረ ሲሆን በወቅቱም  አንዲት Pontsho Mokgoto የተባለች ሞግዚት፣ Angel Ndlovu የተባለች የ6 ወር ህጻን ልጅን  “ደመወዝ አልተከፈለኝም” በሚል ምክንያት አስባ እና አቅዳ መግደሏ  ተዘግቧል። በወቅቱም የሕፃኗ እናት በሥራ ላይ እያለች ቀድሞ ከተዘጋጀ ወተት (ፎርሙላ ሚልክ) ጋር የዕቃ ማጠቢያ ፈሳሽ ሳሙና በመደባለቅ የሰጠቻት ሲሆን ልጅቷን በፍጥነት ወደ ሆስፒታል ለመውሰድ ቢሞከርም፣  ከወተቱ ጋር ደባልቃ በሰጠቻት ሰንላይት በተባለ የዕቃ ማጠቢያ ውህድ ምክንያት ህይወቷ እንዳለፈ እርዳታ ሲያደርጉላት የነበሩ ዶክተሮች አሳውቀዋል፡፡
የከተማው ነዋሪዎች ይህን ክስተት ከሰሙ በኋላ በከፍተኛ ንዴትና ቁጣ ወደ ጎዳናዎች በመውጣት የተሰማቸውን ሀዘንና ብስጭት መግለፃቸውንና በወቅቱ ተጠርጣሪዋ ወንጀሉን ሰርታ መሰወሯን እንዲሁም ፖሊስም ጥብቅ ክትትል እያደረገ መሆኑን በማላዊ የሚነበበው Face of Malawi የተባለ ጋዜጣ ጉዳዩን ዘግቦታል፡፡
1.5. ኬንያ
በዚህ በያዝነው የፈረንጆች ዓመት ማለት እሮብ፣ መጋቢት 02፣ 2022 – አንዲት Maureen Nyaboke የምትባል የቤት ሰራተኛ በተቀጠረች በሁለተኛው ቀን የአሰሪዋን ወንድ ህፃን ልጅ ከደበደበች በኋላ የተባረረች ሲሆን ልጁም በደረሰበት ከባድ የአካል ጉዳት በህክምና ሲረዳ ቆይቶ ከሶስት ቀናት በኋላ በውስጣዊ ደም መፍሰስ ምክንያት  እንደሞተ ኬንያን ፖስት የተባለ ድረ ገፅ የዘገበ ሲሆን፤ ማውሪን ኒያቦኬ የተባለችው የህፃኑ ገዳይ አሰቃቂውን ድርጊት ከፈፀመች በኋላ መሰወሯንም አሳውቋል።
1.6 ኢትዮጵያ
ጥቂት ደግሞ በአገራችን የተፈፀሙ ክስተቶችን ለማየት አንሞክር፡፡
ቡራዩ
በቡራዩ ከተማ ነዋሪ የሆነች እናት ወይንሸት ከበደ የዘጠኝ ዓመት ህፃን ልጇ ናሆም በልስቲ በሚያዚያ 13 ቀን 2013 ዓ.ም.  በቤት ሰራተኛዋ በሻርፕ ታንቆ መገደሉን በወቅቱም  በቤት ሰራተኛዋ ላይ የተፈረደው የሁለት ዓመት ከሶስት ወር እስራት በቂ አይደለም ብላ “በአዲስ ዘመን” ፍረዱኝ በሚል ርዕስ በፅሁፍ ቀርቦ እንደነበር የተናገረች ሲሆን፤ በወቅቱ ምንም ሰሚ አለማግኘቷን ገልጻ፣ አሁን በአራብሳው የሁለት ህፃናት ግድያ የተሰማትን ጥልቅ ሀዘን በየኛ ቲዩብ (Yegna Tube) “ፍተሻ” ለተሰኘ ፕሮግራም አሳውቃለች፡፡ ፖሊስ ጣቢያውም የቤት ሰራተኛዋን የዕምነት ክህደት ቃሏን የተቀበለ ሲሆን፤ ሰራተኛዋ ልጁን በስካርፕ አንቃ እንደገደለችው አምናለች::  በወቅቱ ለግድያው ምክንያት አድርጋ ያቀረበችው ነገር ለዓመት በዓል የተገዛ በግ  እየፈታ ስላስቸገራት እንደነበር እናቷና ጎረቤቷ በየኛ ቲዩብ (Yegna Tube) ፍተሻ ለተሰኘ ፕሮግራም በሰጡት ቃለመጠይቅ  አስረድተዋል፡፡
ቦሌ አራብሳ ኮንዶሚንየም
በአዲስ አበበባ ከተማ በለሚኩራ ክፍለከተማ ወረዳ 4 ቦሌ አራብሳ ኮንዶሚንየም ነዋሪ የሆኑትን ሰዎች እና መላው የአዲስ አበባ ነዋሪን በእንባ ያራጨውና ከፍተኛ ቁጣን የቀሰቀሰው  የአራብሳው የሁለት ህፃናት አሰቃቂ ግድያ ሲሆን፤ በህፃን ክርስቲያን መላኩ እና ወንጌላዊት መላኩ የተባሉ የሁለት አመት እና የሶስት አመት ህጻናት ላይ በቤት ሰራተኝነት ተቀጥራ በነበረ ተጠርጣሪ ግለሰብ በስለት ተወግተው ተገድለዋል።
በአጠቃላይ በአንዳንድ የቤት ሰራተኞች  በህፃናት ላይ የሚፈፀሙ ግድያዎችን በተመለከተ  ይህንን ያህል ካልን በሚቀጥለው ሳምንት የስነልቦና ምልከታውን በሰፊው እንዳስሳለን። በዚህ አጋጣሚ ልጆቻቸው በአሰቃቂ ሁኔታ ለተገደሉባቸው ወላጆች መፅናናትን እየተመኘን፣ ለሥነልቦና ድጋፍ ወደ አልታ ካውንስሊንግ ቢመጡ አልታ ካውንስሊንግ የሥነልቦና አገልግሎቱን በነፃ  እንደሚሰጣቸው ከወዲሁ እንገልፃለን፡፡
(ከአልታ ካውንስሊንግ): email: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

 በስማርት ስልክ የተቀረጸው የሙሉ ጊዜ ፊልም ለዕይታ ይበቃል


        ሁሉም የፊልም እንዲሁም የኪነ-ጥበብ ባለሙያዎች የራሳቸውን ተረክ በስማርት ስልኮች በመሰነድና በማዘጋጀት ለዕይታ ማብቃት የሚችሉበትን ዓለማቀፍ መድረክ መፍጠርን ዓላማው ያደረገው ስማርት ፊልም ፌስቲቫል፤ ለመጀመሪያ ጊዜ በኢትዮጵያ አዘጋጅነት በአዲስ አበባ እየተካሄደ እንደሚገኝ ተገለጸ።
በትላንትናው ዕለት  በሃያት ሬጀንሲ ሜትሮ በተከፈተውና ዛሬም በሚቀጥለው  በዚህ ስማርት ፊልም ፌስቲቫል ላይ አጫጭር ፊልሞች  ለዕይታ የሚቀርቡ ሲሆን የፓናል ውይይትም ይካሄዳል ተብሏል።
በፌስቲቫሉ  ላይ ኦውታፕ የተሰኘ ለጥበብ ሥራ ፈጣሪዎች የበለጠ ክህሎት በመስጠት ለተሻለ ደረጃ የሚያበቃ ፕሮግራም ለመጀመሪያ ጊዜ እንደሚተዋወቅና የስማርት ፊልም የሽልማት ስነ-ስርዓት እንደሚከናወን ታውቋል።
የፌስቲቫሉ አዘጋጆች ለአዲስ አድማስ በላኩት መግለጫ እንዳመለከቱት፤ ትላንት ዛሬ እየተካሄደ በሚገኘው በዚህ ፌስቲቫል፤ ከጠዋቱ 4 ሰዓት እስከ ምሽቱ 12 ሰዓት የተለያዩ አጫጭር ፊልሞች ለታዳሚ የሚቀርቡ ሲሆን የፓናል ውይይቶችም ይካሄዳሉ።
ከዚህ በተጨማሪም ለመጀመሪያ ጊዜ በስማርት ስዕልክየተቀረጸው የሙሉ ጊዜ ፊልም ለዕይታ የሚበቃ ሲሆን አዘጋጁ ሃሳባቸውን እንደሚገሩም ተጠቁሟል።
ፌስቲቫሉን ዘሌማን ኮሚዩኒኬሽንስ፤ ከስማርት ፊልም ፌስት፣ ፍሎውለስ ኢቨንትስ እና ሃያት ሬጀንሲ ጋር በመተባበር ያዘጋጀው መሆኑ ታውቋል።

ዓለማቀፉ የሥነ ምግብ ድርጅት ኒውትሪሽን ኢንተርናሽናልና የኢትዮጵያ የኅብረተሰብ ጤና ኢንስቲትዩት፤ በፎሊክ አሲድና በአዮዲን የበለጸገ የገበታ ጨው የሙከራ ምርትን ለማምረትና ተቀባይነቱን ለመፈተሽ የሚያስችል እንዲሁም የነርቭ ሕዋሳት ቱቦ የአፈጣጠር እንከኖችን የሚቀንስ ፕሮጀክት ባለፈው ማክሰኞ በካፒታል ሆቴል በጋራ ይፋ አድርገዋል፡፡
በአዮዲንና በፎሊክ አሲድ የበለጸገ ጣምራ የጨው ምርት ፕሮጀክትን በስኬት ለመተግበር ስለሚቻልባቸው መንገዶች ከተለያዩ ባለድርሻዎች ጋር ለመምከርና ጠቃሚ ግብአቶች ለመሰብሰብ የሚያስችል ዎርክሾፕ በካፒታል ሆቴል ባለፈው ማክሰኞና ረቡዕ  መካሄዱ  ታውቋል፡፡
“የነርቭ ቱቦ እንከኖች ገና በጽንስ የሚፈጠሩ ጉዳቶችን የሚመለከት ሲሆን ይህም በእንግሊዝኛው “አነንሴፌሊ” የሚሰኘውን በአንጎል ውሃ መቋጠር የተነሳ  ጨቅላ ህጻናት የተጓደለ የአንጎልና የራስ ቅል ክፍሎች ይዘው የሚወለዱበትን ክስተት እንዲሁም “ስፒና ቢፊዳ” ተብሎ የሚጠራውን  በጀርባ አጥንት ክፍተት የተነሳ ህጻናት ያልተስተካከለ ኅብለ-ሠረሰር ይዘው የሚወለዱበትን ሁኔታ ያጠቃልላል፡፡” ብሏል፤ኒውትሪሽን ኢንተርናሽናል በመግለጫው፡፡
“የነርቭ ቱቦ እንከኖች የሚፈጠሩት በመጀመሪያዎቹ 18 የእርግዝና ቀናት ውስጥ ሲሆን በዚህ ወቅት ላይ አንድ እናት መጸነሷን እንኳን የማወቅ አጋጣሚዋ አናሳ ስለሚሆን አስፈላጊውን የቅድመ ወሊድ ክትትል በማድረግ ችግሩን የመከላከል ዕድሉ የጠበበ ነው፡፡ አነንሴፌሊ የተወለደ/ችውን ጨቅላ ህጻን ባጭር ጊዜ የሚገድል ሲሆን በስፒና ቢፊዳ ተጠቅተው የተወለዱና ከሞት የተረፉ ሕጻናት ደግሞ በህክምና እገዛ እንኳን ለዕድሜ ዘመን የሚዘልቅ ጉዳት ይዘው እንዲኖሩ ይገደዳሉ፡፡” ይላል፤ መግለጫው በማብራሪያው፡፡
ጥናቶች እንደሚያመለክቱት፤ በነርቭ ቱቦ እንከኖች ተጠቅተው በህይወት የሚወለዱ ጨቅላዎች ምጣኔ ከ1ሺ ውልደቶች ውስጥ 13.8 ያህል የሚደርስ ሲሆን ይህም ከ1 እስከ 2.5 ምጣኔ ካለው ከአፍሪካ አማካይ ጋር ሲነጻጸር እጅግ የሚልቅ ከመሆኑም በላይ ብርቱ ግለሰባዊ፣ ኢኮኖሚያዊና ማህበራዊ ኪሳራን እያስከተለ ይገኛል፡፡
በአንጻሩ የነርቭ ቱቦ እንከኖችን ለመከላከል የሚያስችለውን የፎሊክ አሲድ ንጥረ ምግብን ከመደበኛ መብሎች ለማግኘት ለብዙ ሰዎች አዳጋች መሆኑን ያመለከተው ኒውትሪሽን ኢንተርናሽናል፤ ተፈላጊውን ንጥረ ምግብ በተገቢው መጠን ለማቅረብ እንደ ስንዴ፣ ሩዝ፣ ዘይትና የመሳሰሉ እጅግ በሚበዛው ህዝብ ዘንድ ተዘውትረው የሚበሉ መደበኛ ምግቦችን ወይም እንደ ስኳር፣ ጨው፣ የቲማቲም ድልህና የመሳሰሉ ማባያዎችን በፎሊክ አሲድ የማበልጸግ አሰራር አንደኛው አማራጭ ነው ብሏል፡፡
በፎሊክ አሲድ የማበልጸግ መጠነ ሰፊና አስገዳጅ መርሃ ግብርን በተገበሩ ሃገራት ዘንድ የነርቭ ቱቦ እንከኖች ክስተት ምጣኔ በተከታታይ ቀንሶ በህይወት ከተወለዱት 1ሺ ጨቅላዎች መካከል ከ0.5 እስከ 0.6 ድረስ ወርዷል ያለው መግለጫው፤ በዚህም መሠረት ኒውትሪሽን ኢንተርናሽናል በኢትዮጵያ የሚመረት እንዲሁም የፎሊክ አሲድና የአዮዲን ንጥረ ምግቦች የተካተቱበትን ጣምራ የገበታ ጨው ምርት ፕሮጀክትን መንደፉን አስታውቋል፡፡
ፕሮጀክቱ 25 ሚሊዮን 350ሺ በወሊድ ዕድሜ ክልል የሚገኙ ሴቶችን እንዲሁም 11 ሚሊዮን 653ሺ ታዳጊ ልጃገረዶችን ተጠቃሚ እንደሚያደርግ የጠቆመው ተቋሙ፤ ይህም በዘንድሮው ዓመት ላይ የኢትዮጵያ ሕዝብ ቁጥር ይደርሳል ብሎ ከተተነበየው አኃዝ ውስጥ ከ35 በመቶ በላይ የሚሆነውን የሚሸፍን ነው ተብሏል፡፡
ከቢል እና ሜሊንዳ ጌትስ ፋውንዴሽን በተገኘ የገንዘብ ልገሳ ከ2014 እስከ 2017 ዓ.ም ድረስ በሚተገበረው በዚህ  ፕሮጀክት፤ በፎሊክ አሲድና በአዮዲን የበለጸገ የገበታ ጨው ምርት በሙከራ ደረጃ የሚዘጋጅና የገበያ ተቀባይነቱም ላይ ጥናት የሚካሄድበት ይሆናል ተብሏል፡፡
በፕሮጀክቱ መገባደጃ ላይም የጥናቱና የገበያ ፍተሻው ውጤቶች በይፋ የሚታተሙ ሲሆን በአዮዲንና በፎሊክ አሲድ የዳበረ የገበታ ጨው አስገዳጅ ደረጃን ጨምሮ የኢትዮጵያ መንግስት ሊተገብራቸው የሚገቡ የህግ ማዕቀፍና የፖሊሲ እርምጃ ምክረ ሃሳቦች እንደሚካተቱበት ይጠበቃል ተብሏል፡፡

  ጸደይ ባንክ በዛሬው ዕለት በ11 ቢሊየን ብር ጠቅላላ ካፒታል፣ በ148 ቅርንጫፎች  ሥራ እንደሚጀምር የባንኩ ቦርድ አስታውቋል።
ባንኩ ሥራ ለመጀመር የሚያስችለውን ቅድመ ሁኔታ ማጠናቀቁን  አስመልክቶ ከትላንት በስቲያ ሐሙስ  መግለጫ ሰጥቷል።
 የባንኩ ዋና ሥራ አስፈፃሚ አቶ መኮንን የለውምወሰን፤ ባንኩ የተሳለጠ አገልግሎት መሥጠት ይችል ዘንድ ዘመኑን የዋጀ ቴክኖሎጂ የታጠቀ መሆኑን አመልክተዋል፡፡
ጸደይ ባንክ በአጠቃላይ 46 ቢሊየን ብር  የሚገመት ሃብት እንዳለውና በሀገሪቱ የኢኮኖሚ ዕድገት ጉልህ አስተዋፅኦ እንደሚያበረክትም ገልጸዋል።
ባንኩ 7 ነጥብ 8 ቢሊየን ብር  የተከፈለ ጠቅላላ ካፒታል ይዞ ሥራ እንደሚጀምር ነው የተገለጸው፡፡