ከዕለታት አንድ ቀን አንድ ጡረታ የወጣች አህያና አንድ ከቤት የተባረረ ውሻ አገር ለቀን እንሂድ ተባብለው ሲጓዙ፤
አህያዋ፤
“የማንታወቅበት አገር ሄደን አዲስ ሥራ ብንጀምር ጥሩ ነው” አለች፡፡
ውሻው፤
“መልካም ሃሳብ ነው፡፡ ዕድሜያችንን እንቀንስና እንቀጠር፡፡ ‘በአዲስ መልክ ሥራ ጀምረናል’ ማለት ብቻ እኮ ነው የሚያስፈልገው፡፡”
አህያዋም፤
“በጣም ጥሩ፡፡ ግን እግረመንገዳችንን አንድ ጊዜ ላናፋ ፍቀድልኝ” አለ፡፡
ውሻም፤
“ግዴለሽም እንጠንቀቅ፡፡ አያ ጅቦን ትቀሰቅሺዋለሽ”
አህያም፤
“በጣም ብዙ ስለጋጥኩኝ ነፋኝ ቀበተተኝ”
ውሻ፤
“እኔ የለሁበትም- እንዳሻሽ አድርጊ”
አህያ አንድ ጊዜ በከባዱ አናፋችና መንገዳቸውን ቀጠሉ፡፡
ጥቂት እንደሄዱም፤ አህያ
“አሁን አንዴ ልጩህ?”
ውሻም፤
“ተይ አህያ፣ የቅድሙ መቀስቀሻ የአሁኑ መቅረቢያ ነው”
አህያ፤
“እንደዚህ ሆዴን ነፍቶኝ፣ ቀብትቶኝ መንገድ መሄድ አልችልም”
ውሻም፤
“እኔ ተናግሬያለሁ፡፡ እንዳሻሽ!”
አህያ አንድ ጊዜ በረዥሙ አናፋች፡፡
ደግሞ ጥቂት እንደሄዱ “እንግዲህ አንድ ብቻ ነው የቀረኝ - አንድ የመጨረሻ ልጩህ” አለች አህያ፡፡
ውሻም፤
“ይሄውልሽ አህይት
የመጀመሪያው መቀስቀሻ፤ ነው፡፡
ሁለተኛው ማቅረቢያ ነው፡፡
ሦስተኛው መበያ ነው፡፡”
አህያም፤
“በምንም ዓይነት ካልጮህኩ አይወጣልኝም” አለችና የመጨረሻ ጮክ ብላ ጮኸች፡፡
ውሻ እንዳለው አያ ጅቦ መጣ፡፡ ውሻ ሮጦ አመለጠ፡፡ አህያን አያ ጅቦ ዘርግፎ ጣላት፡፡ ወዳጆቹን ጠርቶ ተቀራመቷት፡፡
***
የምንጨህበትን ሰዓት እንለይ፡፡ ጥጋባችንን ጋብ እናድርግ፡፡ ለምን ሊዳርገን እንደሚችል እናጢን፡፡ የታገልንለት፣ የሞትንለትና የተሰቃየንለት ነፃነት፣ ዲሞክራሲ፣ ፍትሕና እኩልነት ትርጉም ባለው መንገድ ፍሬ የሚያፈራው፣ ሰዓትና ጊዜ የለየ ዕቅድና አተገባበር ሲኖረን ነው፡፡
ነፃነት ከልኩ በላይ ሊያስፈነድቀንም ሆነ ከልኩ በታች ሊያደናብረን አይገባም፡፡ አዲስ ነገርን በሆይሆይታ ሳይሆን በጥሞናና በአበክሮ ማየት ብልህነት ነው፡፡ ስለ ጊዜ ያለን ግንዛቤ አጋጣሚዎችን በትክክል መጠቀምንም ሆነ ታግሶ ማለፍን ሊያስተምረን አስፈላጊ ነው፡፡ በ1966 ዓ.ም የተፈጠረውን አብዮታዊ ንፋስ በአግባቡ አልተጠቀምንበትም፡፡ የ1967 -68 ዓ.ም የዕድገት በህብረት የዕውቀትና የሥራ ዘመቻን ወቅትም ከፈጣን ተምኔታዊ ጉዞ ያለፈ ፋይዳ ላይ አላዋልነውም፡፡
በ1997 ዓ.ም ለውጫዊ ሁኔታ በጥድፊያ እንጂ በሰከነና በተደራጀ መልክ የተቃኘ፣ ጊዜን ከጉዳይ የጣፈ ቅኝት ያልነበረው ነበረና አጋጣሚው እንደ ዘበት አመለጠ፡፡ የአሁኑ ሌላ አጋጣሚ ነው፡፡ ከግርግር ይልቅ የተባና የረባ ድርጅትን መሠረት ያደረገ ቢሆን መልካም ነው፡፡ ከአቋራጭ ይልቅ የረዥም ጊዜ ዕቅድ ማቀድን እንልመድ! እንከን ፍለጋ ከመሮጥ ደግ ደጉን እናስተውል፡፡
አፋችን ቅቤ ልባችን ጩቤ ከሆነ፣ የምናመራው ወደ እብሪት ነው፡፡ ወደ ትምክህት ነው። እኔ ያልኩት ብቻ ነው ትክክል፤ የኔ አበባ ብቻ ናት ዕንቡጥ ማለት አያዋጣንም፡፡ የቆየውንና የተደበቀውን አጀንዳ በሆዳችን ይዘን፣ አዲስ ወይን እየጠመቅን ነው ብንል የለበጣ ጉዞ ነው፡፡ ተስፋችንን አጨላሚ ነው፡፡ ቀና ፉክክር እንጂ ድርጅታዊ የበላይነቴን ያለ ምርጫ አሸንፌያለሁ እንደ ማለት ያለ ጭፍን ግብዝነት የለም፡፡ በርትቶ በዲሞክራሲያዊው መንገድ ማሸነፍንና መሸነፍን እንልመድ እንጂ ብቆጣም እመታሻለሁ፣ ብትቆጪም እመታሻለሁ እንዳለው አባወራ መሆን ወንዝ አያሻግርም!

 አንጋፋው አርቲስት ፍቃዱ ተክለማሪያም ለኩላሊቱ ጉዳት መጋለጡ ከታወቀ በኋላ ህይወቱን  ለማትረፍ አድናቂዎቹ፣ የሙያ አጋሮቹና መላው የኢትዮጵያ ህዝብ በገንዘብ፣ በፀሎትና ኩላሊት ለመስጠት በመዘጋጀት አለኝታቸውን አሳይተዋል፡፡ ህዝቡ ለእሱ ያለውን ፍቅርና አክብሮት በህይወት እያለ የማየት ዕድልም ገጥሞታል፡፡
ሆኖም “እኔን ለማሳከም ልመና አትውጡ፤ከእነ ክብሬ ልሙት” በማለት ለህክምናው ወጪ የተጀመረውን ገንዘብ የማሰባሰብ ዘመቻ አርቲስት ፍቃዱ ቢቃወምም፣ “አይናችን እያየ አትሞትም” በሚል የሙያ አጋሮቹ ዘመቻውን ቀጠሉበት፡፡ የፍቃዱ የቅርብ ወዳጅ አርቲስት ፈለቀ አበበም፤ በወቅቱ በእስር ላይ ለነበሩት የኬኬ ኩባንያ ባለቤት አቶ ከተማ ከበደ፣ ጉዳዩን በመንገር፣ የ1.ሚ ብር ድጋፍ ለማግኘት ተችሏል፡፡   
ይሁንና አርቲስት ፍቃዱ ከዘመናዊ ህክምና ይልቅ መንፈሳዊውን በመምረጡ ወሎ ወልዲያ አቅራቢያ በምትገኘው ሲሪንቃ አርሴማ፣ ፀበል ሲጠመቅ ቆይቶ ህይወቱ አልፏል፡፡ ነገር ግን በሁለት ፈርጅ  ለህክምናው ተብሎ ከተሰበሰበው ገንዘብ ጋር በተያያዘ፣ባለፈው ሳምንት በኮሚቴዎች አለመግባባት የተፈጠረው ውዝግብ ብዙዎችን አሳዝኗል፡፡ “አርቲስት ፍቃዱ ለምን ከነክብሩ እንዳላረፈ ለእኔ እንቆቅልሽ ነው” የሚለው አርቲስት ፈለቀ አበበ፤በሰሞኑ ውዝግብ ቅሬታ እንደተሰማው ተናግሯል፡፡ የአዲስ አድማስ ጋዜጠኛ ናፍቆት ዮሴፍ፣ በጉዳዩ ዙሪያ ከአርቲስት ፈለቀ አበበ ጋር ተከታዩን ቃለ ምልልስ  አድርጋለች፡፡

   የአርቲስት ፍቃዱ ተ/ማርያምን የጤና መታወክ በቅርበት ታውቅ ነበር?
ጤናው መታወኩን የማውቀው ከኩላሊት ህመሙ በፊት በነበረበት የስኳር ህመም ነው፡፡ በብሔራዊ ቴአትር መድረክ ላይ አብረን ስንሰራ፣ ክብርት ባለቤቱ ለመቅሰስ በምትቋጥርለት የምሳ እቃ መነሻ፣ ስለ ስኳር ህመሙ አውርተን እናውቃለን፡፡ ኩላሊቱን እንደታመመ ስሰማ፣ በጣም ነበር የደነገጥኩት፤ በጣምም አዘንኩ። እርግጥ እኔ ብቻ ሳልሆን መላው የኢትዮጵያ ህዝብ ደንግጧል፤ አዝኗልም፡፡ ከእኔ ጋር አብረን  ለመስራት ብዙ አቅድ ነበር፡፡ እንደምታውቂው፤ ጋሽ ፍቄ ተአምረኛ ተዋናይ ነበር፤ አጣነው እንጂ!
በአንድ ወቅት በኢቴቪ “አርሂቡ” ፕሮግራም ላይ በእንግዳነት ቀርበህ፣ ጋሽ ፍቄ ስላንተ ችሎታ ሲመሰክርና እንደሚሳሳልህ ሲናገር ሰምቻለሁ፡፡ ትክክል --- ነኝ?
ትክክል ነሽ! እኔም በጣም እሳሳለት ነበር። ከአንጀቴ ነበር የምወደው፡፡ ሁላችንም እንወደዋለን፤ እናደንቀዋለን፡፡ እሱም የሙያ ተከታዮቹንና አዳዲስ ወጣት አርቲስቶችን ይወድና ያበረታታ ነበር፡፡ የ”አርሂቡ” እንግዳነቴን ካነሳሽው አይቀር፣ እኔም ከእርሱ ጋር መድረክ ላይ ስቆም፣ ሀሴት እንደማደርግ በዚያው ፕሮግራም ላይ ተናግሬ ነበር፡፡
በዚህ ቅርበታችሁ ይመስለኛል በታመመ ጊዜ፣ ድጋፍ እንዲያገኝ የታተርከው?
እውነት ነው፡፡ ነገር ግን ባለሀብቱ ቀድመው ሊረዱት ተዘጋጅተው ነበር፡፡ እኔ እንደ ቧንቧ ነው ያገለገልኩት ማለት ትችያለሽ፡፡
እንዴት?
ነገሩ እንዲህ ነው፡፡ የኩላሊት ህሙማን ማህበር፤ አቶ ከተማ ከበደን (የኬኬ ኩባንያ ባለቤት) የክብር አምባሳደር አድርጓቸው ነበር። አቶ ከተማ ከአምባሳደርነታቸውም በተጨማሪ ከቤተሰባቸው በኩላሊት ህመም የተጐዱ ስለነበሩ፣ የችግሩን ጥልቀትና ስፋት በውል ያውቁት ነበር፡፡ ወህኒ ቤትም ሳሉ ስለ ህሙማኑ ይብሰለሰሉ ነበር።
በዘውዲቱ መታሰቢያ ሆስፒታል ለተቋቋመው “የኩላሊት ህሙማን በጐ አድራጐት ማህበር” 5 ሚሊዮን ብር መለገሳቸውም በአዲስ አድማስ ተዘግቧል ---
ትክክል ነው፡፡ እናም አንድ ቀን ልጠይቃቸው የታሰሩበት ወህኒ ቤት ሄጄ፣ ብዙ ከተጨዋወትን በኋላ በኩላሊት ህሙማን አምባሳደርነታቸው ምን ሊሰሩ እንዳሰቡ ጠየኳቸውና፣ እግረመንገዴንም አንዲት እርዳታ የሚያሻት ታዳጊ ወጣት እንዳለች ነገርኳቸው፡፡ እሳቸውም “ዛሬ እንኳን መጣህ፤ ማታ በቴሌቪዥን አይቻት ነበር፤ ሜላት አሰፋ አይደል የምትባለው” አሉኝ፡፡ አክለውም፤” በል ቶሎ አግኛትና ለጊዜው የዲያሊሲስ ህክምና እንዳታቋርጥ እንርዳት፤ ቀጣዩን ከቤተሰቧ ጋር ተነጋግረን እንወስናለን” አሉ፡፡
ጋሽ ፍቄ ከተለገሰው 1 ሚሊዮን ብር ላይ 200 ሺህ ብር ያካፈላት ታዳጊ ናት አይደል?
ትክክል፡፡ ከጋሽ ፍቃዱ እገዛ  በፊት አቶ ከተማ  ሊረዷት መሞከራቸውን አስታውሳለሁ። በኔ ግምት አቶ ከተማ ከበደ፤ እያንዳንዱን የሚያደርጉትን ድጋፍ ሰው እንዲያውቀው የሚፈልጉ አይመስለኝም እንጂ ለሌሎችም በርካታ በኩላሊት ህመም ለተጠቁም ሆነ የተለያየ እገዛ ለሚያስፈልጋቸው ሰዎች፣ ተገቢ ሆኖ ሲያገኙት፣ የልግስና እጃቸውን ከመዘርጋት ወደ ኋላ አይሉም። ይህንን ደራሽነታቸውን ደግሞ ሁሉም የሚያውቅ ይመስለኛል፡፡
ለአርቲስት ፈቃዱ ተ/ማርያም ወዳደረጉት ድጋፍ  እንመለስ---
የጋሽ ፍቄን መታመምና የቤተሰቡንና የህዝቡን ድንጋጤ ስመለከት፣ ተነስቼ ወደ እሳቸው ሄድኩኝ - ወህኒ ቤት፡፡ ገና ስንገናኝ “ምነው ፊትህን እንዲህ ክረምት አስመሰልከው?” አሉኝ፡፡ እኔም “የሙያ አባቴ ኩላሊቱን በጠና ታሟል፤ ፊቴን ያጨፈገገው ምክንያት ይሄው ነው፤ እባክዎ አፋጣኝ ህክምና ያስፈልገዋል” ብዬ ሳልጨርስ፤ “እኔም ዜናውን በቴሌቪዥን አይቼ፣ እንደው ምን ባደርግለት ይሻላል እያልኩ ነበር፤ በጣም ያስደነግጣል” አሉኝና፤ “ለመሆኑ ኩላሊትስ የሚሰጠው ያገኝ ይሆን?” ሲሉ ጠየቁኝ፡፡ ወዲያው፤ “ቶሎ እንዲታከም 1 ሚ. ብር በአስቸኳይ ይሰጠው፡፡ ያን የሚያህል ትልቅ ያገር ሀብት በጭራሽ የሰው ፊት ማየት የለበትም” ብለው እዚያው በቆምኩበት ወሰኑ፡፡ “ይሄ ብር ለህክምናው ይዋል፤ ከዚህ በኋላም የሚያስፈልገውን የትኛውንም ወጪ ለመሸፈን ዝግጁ ነኝ” በማለት ቃል ገብተውልኝ ተለያየን፡፡
ከዚያስ?
በመጀመሪያ ለጋሽ ፍቄ፤ 1 ሚ. ብር የለገሰው ሰው እንዳለ ነገርኩትና በጣም ተደሰተ፡፡ ያው ጋሽ ፍቄ ማንም ሰው እንደሚያውቀው ትሁት ነው፡፡ በትህትና አመስግኖ፣ የኮሚቴው ሰብሳቢ ሃይሉ ከበደ መሆኑን ነገረኝና እኔም ደውዬ፣ ሁኔታውን አሳውቅሁት፡፡ ሃይሉ ከበደም በምሳ ሰዓት ከኮሚቴው አባላት ጋር አገናኘኝ፡፡  
አንድ ያልገባኝ ነገር አለ፡፡ አቶ ከተማ ከ1 ሚ. ብሩም በኋላም ተጨማሪ እገዛ እንደሚያደርጉለት ቃል መግባታቸውን ነግረኸኛል፡፡ ለህክምናውም የሚበቃውን ገንዘብ ፈቅደዋል፡፡ ነገሩ እንዲህ ከሆነ ጋሽ ፍቄ፤ “ልመና አትውጡ፤ ከነክብሬ ልሙት” እያለ ለምንድን ነው የኮሚቴ አባላቱ ገንዘብ ማሰባሰባቸውን የቀጠሉት?
ጋሽ ፍቃዱ ራሱ እንደፈለገው፣ ከእነ ክብሩ እንዳይሞት የሆነበት ምክንያት፣አሁንም ድረስ ለእኔ እንቆቅልሽ ነው፡፡ በትክክል ለኮሚቴው አሳውቄያለሁ፡፡ ለራሱ ለጋሽ ፍቃዱም ሁሉን ነገር ነግሬው ነበር፡፡ አቶ ከበደ ሁሉንም ወጪ ለመሸፈን ዝግጁ መሆናቸውን ነግሬው፤ ልመናው እንዲቆም አማክሬው ነበር፡፡ በበኩሌ፤ ያ መልካም አጋጣሚ፣ በአደባባይ እርዳታ ከመጠየቅ የተሻለ አማራጭ ነበር ብዬ አምናለሁ፡፡
ታዲያ ጋሽ ፍቄ፤ ስታማክረው ምን አለህ?
“እኔም’ኮ ከእነ ክብሬ ልሙት ብዬ ነበር ፈለቀ” አለኝ፤ በሀዘንና በብስጭት እየተወራጨ፡፡
እንደፈለገው “ከእነ ክብሩ እንዳይሞት” እንቅፋት የሆነበትን ነገር ለማወቅ አልሞከርክም?
ልጠይቀው ፈልጌ ነበር፡፡ ግን ደግሞ በወቅቱ በነበረበት ስሜት ውስጥ ሆኖ፣ መገዳደርና ገፍቼ መጠየቅ አልቻልኩም፡፡ አሁን ታዲያ ፀፀቱ በውስጤ አለ፤ ምነው ደፍሬ እንቅፋት የሆነበትን ጉዳይ በጠየቅኩት ነበር እላለሁ፡፡ መኖሪያ ቤቱ ግቢ ውስጥ ብቻችንን ስንቀር ነበር የነገርኩት፡፡ በነገራችን ላይ ቼኩ የተፃፈው በጋሽ ፍቃዱ ስም ነበር፡፡ ለራሱ ለጋሽ ፍቃዱ ነው መኖሪያ ቤቱ ወስደን የሰጠነው፡፡
ከማን ጋር ሆናችሁ ነበር ቼኩን ያስረከባችሁት?
እኔ የአቶ ከተማ ከበደ ጓደኛ የሆነው አቶ ሲራክ በትዕዛዙ፣ ወኪሉ አቶ ቴዎድሮስ ቦጋለና አርቲስት አበበ ባልቻ ሆነን ነው ሄደን የሰጠነው። ጋሽ ፍቄም “ሁሉንም ጉዳዬን ለያዘልኝና ለእኔ መስዋዕት እየከፈለ ላለው ኮሚቴ” ብሎ ቼኩን ለኮሚቴው አስረከበ፡፡
ሰሞኑን ለአርቲስቱ መታከሚያ በተሰበሰበው ገንዘብ ዙሪያ በኮሚቴውና በአርቲስት ቴዎድሮስ ተሾመ መካከል ውዝግብ መነሳቱ ይታወቃል፡፡ ነገሩን  ስትሰማ ምን አልክ?
እንግዲህ እኔ የማውቀው ቴዎድሮስ ተሾመ፤ ለጋሽ ፍቃዱ መኪና በስጦታ ማበርከቱን ነው። ይልቅ ሰሞኑን  በኮሚቴዎቹ ከተሰባሰበው ገንዘብ ውጭ አስገራሚ መረጃ ሰምቼአለሁ፡፡ የእርሻ በሬያቸውን ሸጠው ጋሽ ፍቄን ለመርዳት የወሰኑ እንዲሁም  ኩላሊት ለመገለስ የተመዘገቡ፣ ባልሳሳት ከ30 በላይ የግለሰቦች ሥም ዝርዝር፣ የጋሽ ፍቄ ወንድም ግርማ ተክለማርያም አሳይቶኛል፡፡ ይሄ በመላው ኢትዮጵያ አድናቂዎቹ፣ ለጋሽ ፍቄ ያላቸውን ፍቅርና አክብሮት የሚመሰክር ነው፡፡  
አቶ ከተማ  ከአርቲስት ፍቃዱ ጋር የመገናኘት እድል ገጥሟቸዋል?
አንድ ጊዜ አቶ ከተማን ለማመስገን፣ ጋሽ ፍቄ ወህኒ ቤት ሄዶ ነበር፡፡ በወቅቱ አቶ ከተማም፤ “አንተም ታክመህ ድነህ፣ እኔም ከእስር ወጥቼ፣ ቁጭ ብለን እንጫወታለን” ብለውታል፡፡ ጋሽ ፍቃዱም በምስጋና ንግግሩ መሀል፤ “እሳቸው (አቶ ከተማ) ከሚገኙበት ጭንቅ በላይ ለኔ በማሰባቸው ሆድ ይመርቅ” ብሎ ነበር፡፡
በመጨረሻስ የምትለው አለህ----?
እኔ ከዚህ በላይ ብዙ ማለት አልፈልግም። በውስጤ የምፀፀትበትን ነገር ነግሬሻለሁ፡፡ አሁን አደባባይ የወጣው ውዝግብ ደስ አይልም፡፡ የጋሽ ፍቃዱን ነፍስ ይማር፡፡ ለኮሚቴዎቹ ፈጣሪ ብድራቸውን ይክፈላቸው። እንደ አቶ ከተማ ከበደ አይነት ያላቸውን የሚያካፍሉ ለጋሶችንና ባለፀጐችን ያብዛልን እላለሁ፡፡ በደበበ ሰይፉ ስንኝ ብናሳርግስ---
ከሜዳ ከአውድማ አንድ ፍሬ ብትጠፋ
የፍቅር ድምጽ ከፋ እምነት በአፍጢሙ ተደፋ።

 በማክሰኞው የአሜሪካ የአጋማሽ ዘመን ምርጫ በማሸነፍ፣ ታሪክ ከሰሩት ሁለቱ ሙስሊም ስደተኛ ሴቶች አንዷ ናት - ትውልደ ሶማሊያዊቷ ኢልሃን ኡመር፡፡ የሶማሊያ የእርስ በእርስ ጦርነት በተፋፋመበት ወቅት፣ እናትና አባቷ ነፍሳቸውን ለማዳን ማቄን ጨርቄን ሳይሉ የ8 አመቷን ልጃቸውን ኢልሃንን አዝለው፣ ከቤትና ከአገራቸው ርቀው ተሰደዱ፡፡
ከወላጆቿ ጋር አገሯን ጥላ የተሰደደቺው ኢልሃን ማረፊያዋ በአፍሪካ ግዙፉ የኬንያው ዳባብ የስደተኞች መጠለያ ካምፕ ነበር፡፡ በአስከፊው ዳባብ የስደተኞች የመጠለያ ካምፕ አራት አመታትን የገፋቺው ኢልሃም፣ የ10 አመት ህጻን ሳለች ነበር ወደ አሜሪካ የተጓዘቺው፡፡ በወቅቱ የእንግሊዝኛ ቋንቋ ባለማወቋ ለመግባባትና ለመማር ተቸግራ እንደነበር ይነገራል፡፡
በሚኒያፖሊስ የማህበራዊ ንቅናቄ ስራዎችን በመስራት የምትታወቀው የ36 አመቷ ትውልደ ሶማሊያዊት ኢልሃም፤ በአፍሪካን አሜሪካን የሲቭል መብቶች ቡድን ውስጥም ንቁ ተሳትፎ ታደርግ ነበር፡፡ የትራምፕን የስደተኞች ፖሊሲ አጥብቃ በመቃወም የምትታወቀው ኢልሃም በዘንድሮው የአጋማሽ ዘመን ምርጫ፣ ሚኒሶታ ላይ ዲሞክራቶችን ወክላ በመወዳደር፣ ታሪካዊ ድልን የተቀዳጀቺው ኢልሃን፤ በአሜሪካ ታሪክ የመጀመሪያዋ ሴት የእስልምና እምነት ተከታይ፣ ጥቁር ስደተኛ የምክር ቤት አባል ሆና ስሟን በደማቅ ቀለም አስጽፋለች፡፡
“በዚህች ምሽት እነሆ ወኪላችሁ ሆኜ ከፊታችሁ ቆሜያለሁ!... ከስሜ ጀርባ የተሸከምኩት ብዙ ኃይል አለኝ። ግዛታችንን ወክላ የምክር ቤት አባል የሆነች የመጀመሪያዋ ጥቁር ሴት፤ ሂጃብ ለብሰው በኩራት በምክር ቤት ውስጥ ለመሰየም ከታደሉት የመጀመሪዎቹ ሁለት ሴት ሙስሊም ስደተኞች አንዷ ነኝ!” ብላለች፤ ኢልሃም ታሪካዊውን ድል መጎናጸፏን ተከትሎ ለደጋፊዎቿ ባደረገቺው ንግግር፡፡

 አፍሪካ 1 ትሪሊዮን ዶላር ከሚደርሰው የአፍሪካ አመታዊ አለማቀፍ ንግድ ውስጥ የአህጉሪቱ አገራት ያላቸው ድርሻ 15 በመቶ ብቻ መሆኑን ኦልአፍሪካን ኒውስ ዘግቧል፡፡ የአፍሪካ ኤክስፖርት ኢምፖርት ባንክ ሰሞኑን ያወጣውን መረጃ ጠቅሶ ዘገባው እንዳለው፣ አፍሪካ አገራት በአመታዊው የአህጉሪቱ አለማቀፍ ንግድ ውስጥ ያላቸው ድርሻ 150 ቢሊዮን ዶላር ያህል ብቻ ነው፡፡
የአገራቱ የንግድ ድርሻ አነስተኛ ሊሆን የቻለው አገራቱ በቂ የአለማቀፍ ንግድ ገበያ መረጃ ስለሌላቸውና ንግዱን የሚደግፍ በቂ መሰረተ ልማት ለመገንባት ባለመቻላቸው ነው ብሏል ተቋሙ፡፡ አንዳንድ አገራት የአፍሪካ የንግድ ስምምነትን አለመፈረማቸው የንግድ ተሳትፎ ድርሻቸውን ዝቅ እንዳደረገባቸውም ተቋሙ ኣስታውቋል፡፡

ጥቁርና ነጭ ቴሌቪዥን ፋሽኑ ካለፈበትና ባለቀለም ቴሌቪዥን ከመጣ ከ50 አመታት በላይ ቢሆነውም፣ በእንግሊዝ ከ7 ሺህ በላይ ቤተሰቦች አሁንም ጥቁርና ነጭ ቴሌቪዥን እንደሚያዩ ዘ ጋርዲያን ዘግቧል፡፡
በእንግሊዝ ባለቀለም ቴሌቪዥን ገበያ ላይ የዋለው እ.ኤ.አ በ1967 እንደነበር ያስታወሰው ዘገባው፣ በአገሪቱ 7 ሺህ 161 ያህል ቤተሰቦች አሁንም ድረስ ቴሌቪዥናቸውን እንዳልቀየሩ አመልክቷል፡፡ ባለቀለም ቴሌቪዥን ከመጣ በኋላ ጥቁርና ነጭ ቴሌቪዥን የሚገዙ የአገሪቱ ዜጎች ቁጥር በከፍተኛ ሁኔታ እያደገ ቢሆንም አንዳንዶች ግን ለመቀየር አለመፈለጋቸውን ዘገባው አስረድቷል፡፡

 በፈረንጆች አመት 2018 ያለፉት ወራት ጊዜ ውስጥ ብቻ ሜዲትራኒያን ባህርን አቋርጠው ወደ አውሮፓ ለመግባት በጉዞ ላይ ሳሉ በባህር ውስጥ ሰጥመው የሞቱ የተለያዩ አገራት ስደተኞች ቁጥር፣ ከ2ሺህ በላይ መሆኑን ተመድ አስታውቋል፡፡የተባበሩት መንግስታት ድርጅት የስደተኞች ተቋም ያወጣው ሪፖርት እንደሚለው፤ በሜዲትራኒያን ባህር በአስቸጋሪ ጉዞ ውስጥ አልፈው ወደ አውሮፓ ለመግባት ሲሞክሩ ለተለያዩ አሰቃቂ አደጋዎችና ለሞት የሚዳረጉ ስደተኞች ቁጥር በከፍተኛ ሁኔታ እያደገ ይገኛል፡፡
ህገ ወጥ የሰዎች አዘዋዋሪዎች ስደተኞችን በአደገኛ ሁኔታ ውስጥ ማጓጓዛቸው መበራከቱን የጠቆመው ሪፖርቱ፣ አደጋዎች በሚከሰቱበት ጊዜ ፈጥነው የሚደርሱና የነፍስ አድን ስራ የሚሰሩ መንግስታዊ ያልሆኑና አለማቀፍ ተቋማት ስራቸውን እንዳይሰሩ መታገዳቸው ለሟቾች ቁጥር መጨመር አንዱ ምክንያት መሆኑንም አመልክቷል፡፡

 በአሜሪካ ሚኔሶታ ግዛት ነው፡፡   
ለአሜሪካዊው የእሳት አደጋ ሠራተኛ ጀሬሚ ቦሮሳ ልዩ ቀን ነበረች፡፡ ከወደፊት የህይወት አጋሩ ክሪስታ ቦላንድ ጋር ትዳር የሚመሰርቱበት የጋብቻ  ዕለት፡፡ ሙሽሮቹና ጥቂት ዘመድ ወዳጆቻቸው፣ የማስታወሻ ፎቶግራፍ ለመነሳት፣ የእሳት አደጋ መከላከያ ጣቢያው ጋ ተሰባስበው ነበር፡፡ ይሄን ጊዜ ነው  ቦሮሳ  ከሥራ ባልደረቦቹ  ያልጠበቀው የስልክ ጥሪ የደረሰው፡፡ በአቅራቢያ በሚገኝ የመኖሪያ ቤት ላይ  የእሳት ቃጠሎ ደርሶ፣ የሰው ሃይል ስላነሳቸው ነበር  የደወሉለት፡፡ ጀሬሚ ቦሮሳ  እረፍት ላይ  ቢሆንም፣ ለባልደረቦቹ ድንገተኛ የእርዳታ ጥያቄ ጆሮ ዳባ ልበስ አላለም፡፡ ከመቅጽበት የሠርግ ሥነስርዓቱን አቋርጦ ሄደ እንጂ፡፡ በደቂቃዎች ውስጥም ዩኒፎርሙን ለብሶ  ባልደረቦቹን ተቀላቀለ፡፡   
ከሁለት ሰዓት በኋላ  ግዳጁን ተወጥቶ፣ ወደ ሠርግ ሥነሥርዓቱ ሲመለስ፤ “እንግዶች በሙሉ ቆመው  በጭብጨባ ተቀብለውታል” ብላለች፤ውድ ባለቤቱ  ክሪስታ ቦላንድ፡፡ ከዚህ በኋላ ነበር ሠርጋቸውን በዳንስ ያደመቁት፡፡ በጀግንነት ተግባር የታጀበ፣ አይረሴ  ሠርግ  ይሏል ይኼ ነው፡፡      
*   *   *
የአየርላንድ ተወላጇ ካይትሮይና ላሊ፤ ከዱብሊን  ትሪንቲ ኮሌጅ የተመረቀችው የዛሬ 14 ዓመት ነበር፡፡ በ2015  ወደ ኮሌጁ የተመለሰችው ትምህርቷን ለመቀጠል አልነበረም፡፡ በጽዳት ሠራተኛነት ተቀጥራ ለመሥራት እንጂ፡፡ ይሄኔ ነበር “Eggshells”  የተሰኘው የበኩር  ረዥም ልብወለዷ ለንባብ የበቃው፡፡  ይሄን ልብወለዷን የጻፈችው  ከሥራ ውጭ በቆየችባቸው  ዓመታት ነበር፡፡     
 ባለፈው ሳምንት ታዲያ ልታምነው ያዳገታትን  ዜና ሰማች፡፡ “Eggshells”  የተሰኘው  መጽሐፏ የኮሌጁን ከፍተኛ የሥነጽሁፍ ሽልማት አሸነፈ፡፡ ሩኔይ የአየርላንድ ሥነጽሁፍ ሽልማት፤ “የላቀ ተስፋ” ለሚጣልባቸው፣ ዕድሜያቸው  ከ40 ዓመት በታች ለሆኑ ጸሐፍት የሚሰጥ ዓመታዊ ሽልማት ነው፡፡ የሥነጽሁፍ ሽልማቱ 11 ሺ 500 ዶላርም (300 ሺ ብር ገደማ) ይጨምራል፡፡  ሽልማቱን ማሸነፏ “ፍጹም ተዓምር ነው” ያለችው  ላሊ፤ በአሁኑ ወቅት ሁለተኛ ልብወለዷን በመጻፍ ላይ እንደምትገኝ ታውቋል፡፡ ማን ያውቃል፣ ለሁለተኛ  ሽልማት ትበቃ ይሆናል፡፡      
ምንጭ፡- (THE WEEK October 12,2018)

 በህይወት ከሌሉ የአለማችን ዝነኞች ከፍተኛውን ገቢ በማግኘት ላለፉት አምስት አመታት በመሪነት የዘለቀው የፖፕ ሙዚቃ ንጉስ ማይክል ጃክሰን ዘንድሮም በ313 ሚሊዮን ፓውንድ አመታዊ ገቢ በአንደኛ ደረጃ ላይ መቀመጡ ተዘግቧል፡፡
ማይክል ጃክሰን ከኤሚ ሚዩዚክ ፐብሊሺንግ በተባለው አሳታሚ ኩባንያ ውስጥ ካለው የአክስዮን ድርሻና በህይወት ሳለ የሰራቸውን ሙዚቃዎች ለማሳተም ከኩባንያዎች ጋር የተደረጉ ስምምነቶችን ጨምሮ በድምሩ 313 ሚሊዮን ፓውንድ ማግኘቱን የዘገበው ፎርብስ መጽሄት፤ ድምጻዊው ከዚህ አለም በሞት ከተለየበት እ.ኤ.አ 2009 በኋላ ባሉት አመታት በድምሩ 1.8 ቢሊዮን ፓውንድ ገቢ ማግኘቱን የጠቆመው ዘገባው፣ በህይወት ከሌሉ የአለማችን ዝነኞች በገቢ የሁለተኛነት ደረጃን የያዘው ሌላው ዘመን አይሽሬ ድምጻዊ ኤልቪስ ፕሪስሊ ሲሆን፣ ኤልቪስ ባለፉት 12 ወራት ጊዜ ውስጥ 31 ሚሊዮን ፓውንድ ገቢ ማግኘቱን አመልክቷል፡፡
በተወለደ በ42 አመቱ እ.ኤ.አ በ1977 ከዚህ አለም በሞት የተለየው ኤልቪስ ፕሪስሊ ባለፉት 12 ወራት የተጠቀሰውን ገቢ ያገኘው ከቀድሞ ሙዚቃዎቹ ሽያጭና ከሌሎች ገቢዎች እንደሆነ ተነግሯል፡፡
ዝነኛው የጎልፍ ተጫዋች አርኖልድ ፓልመር በ27 ሚሊዮን ፓውንድ የሶስተኛ ደረጃ ላይ ሲቀመጥ፣ ታዋቂው ካርቱኒስት ቻርለስ ሹልዝ በ26 ሚሊዮን ፓውንድ አራተኛ፣ የሬጌው ሙዚቃ ንጉስ ቦብ ማርሌ ደግሞ በ18 ሚሊዮን ፓውንድ አምስተኛ ደረጃን ይዘዋል፡፡
በፎርብስ መጽሄት የዘንድሮ የአለማችን ሟች ዝነኞች ገቢ ዝርዝር ውስጥ ከተካተቱት ሌሎች ዝነኞች መካከል እውቋ የፊልም ተዋናይ ማርሊን ሞንሮ የምትጠቀስ ሲሆን፣ በ11 ሚሊዮን ፓውንድ የ11ኛ ደረጃን ይዛለች፡፡

 2.6 ቢሊዮን ወርሃዊ ተጠቃሚዎች፣ 33 ሺህ 606 ሰራተኞች አሉት


     ታዋቂው ማህበራዊ ድረገጽ ፌስቡክ እስካለፈው መስከረም በነበሩት ያለፉት ሶስት ወራት ብቻ የ13.5 ቢሊዮን ዶላር ገቢ ማግኘቱንና በየዕለቱ የሚጠቀሙ ደንበኞቹ ቁጥርም 1.49 ቢሊዮን መድረሱን አስታውቋል፡፡
የፌስቡክ መስራችና ዋና ስራ አስፈጻሚ ማርክ ዙክበርግ ባለፈው ማክሰኞ ይፋ ባደረጉት መረጃ እንዳሉት፣ በአሁኑ ወቅት ፌስቡክ፣ ዋትዛፕ፣ ኢንስታግራምና ሜሴንጀር የተሰኙትን የኩባንያው አገልግሎቶች የሚጠቀሙ ወርሃዊ ደንበኞች ቁጥር ከ2.6 ቢሊዮን በላይ ደርሷል፡፡
ፌስቡክ ባለፉት ሶስት ወራት ካገኘው ገቢ 92 በመቶ ያህል ድርሻ የያዘው ከሞባይል ስልኮች ማስታወቂያዎች ያገኘው ገቢ መሆኑን የጠቆሙት ዙክበርግ፣ ኩባንያው ከዚህ ማስታወቂያ 12.5 ቢሊዮን ዶላር ገቢ ማግኘቱንና በፌስቡክ የተለያዩ ምርቶቻቸውንና አገልግሎቶቻቸውን የሚያስተዋውቁ ኩባንያዎች ቁጥር ከ6 ሚሊዮን በላይ መድረሱንም አስረድተዋል፡፡
በየዕለቱ በፌስቡክ፣ ዋትሳፕና ሜሴንጀር አማካይነት 100 ቢሊዮን ያህል የጽሁፍና የምስል መልዕክቶች እንደሚላኩ የተነገረ ሲሆን፣ ከ90 ሚሊዮን በላይ ኩባንያዎችም የፌስቡክ ገጾችን ከፍተው ራሳቸውን እያስተዋወቁና ስራዎቻቸውን እያቀላጠፉ እንደሚገኙ ዘገባው አስረድቷል፡፡
ባለፈው የካቲት ወር ላይ በተጀመረው የፌስቡክ የክፍት የስራ ቦታ ማመልከቻ አፕሊኬሽን አማካይነት በተለያዩ የስራ ቦታዎች ላይ ለመቀጠር የቻሉ ደንበኞች ቁጥርም ከአንድ ሚሊዮን በላይ መድረሱን የጠቆመው ዘገባው፣ ፌስቡክ የሰራተኞቹን ቁጥር 33 ሺህ 606 ማድረሱንንም አክሎ ገልጧል፡፡

   በአገሪቱ ከ88 ሚሊዮን በላይ ዜጎች በከፋ ድህነት ውስጥ ይገኛሉ

    ባለፉት አራት ወራት ጊዜ ውስጥ ብቻ ከ1.1 ሚሊዮን በላይ ናይጀሪያውያን ወደ ከፋ ድህነት መግባታቸውንና በከፋ ድህነት ውስጥ የሚገኙ የአገሪቱ ዜጎች ቁጥር 88 ሚሊዮን መድረሱን ዘ ኢንዲፔንደንት ዘግቧል፡፡
ተቀማጭነቱን በቪየና ያደረገው ወርልድ ፖቨርቲ ክሎክ የተሰኘ ተቋም ይፋ ባደረገው አለማቀፍ ሪፖርት እንዳለው፣ ከ1.9 ዶላር በታች ዕለታዊ ገቢ ባላቸው ወይም በከፋ ድህነት ውስጥ በሚገኙ ዜጎች ብዛት ናይጀሪያ ከአለማችን አገራት በቀዳሚነት ትገኛለች፡፡
በናይጀሪያ ድህነት ስር እየሰደደ እንደሚገኝ የጠቆመው ተቋሙ፣ መንግስት ችግሮችን ለመፍታት እያደረገ ያለው ጥረት በቂ አለመሆኑንና አገሪቱ በ2030 ከድህነት ለመውጣት ያስቀመጠችውን ግብ ለማሳካት እንደማትችል የሚያመላክቱ ሁኔታዎች መኖራቸውንም አስረድቷል፡፡ የቢልና ሚሊንዳ ጌትስ ፋውንዴሽን ያወጣውን ትንበያ ጠቅሶ ዘገባው እንዳለው፣ በመጪዎቹ 12 አመታት ጊዜ ውስጥ ከአለማችን እጅግ ድሃ ሰዎች መካከል ከ40 በመቶ በላይ የሚሆኑት በናይጀሪያ እንደሚገኙ ይጠበቃል፡፡
የአለም ባንክ በበኩሉ፤ በመላው አለም በከፋ ድህነት ውስጥ የሚገኙ ሰዎች ቁጥር ከ1.6 ቢሊዮን በላይ መድረሱን ያስታወቀ ሲሆን፣ ከ29 በመቶ በላይ የሚሆኑትም ከሰሃራ በታች በሚገኙ አገራት እንደሚኖሩ አስረድቷል፡፡